Stagneert de groei van het aantal koffiezaken in ons land? Het heeft er alle schijn van. Hoewel McCafé en Starbucks flink doorgroeien, zijn er ook de nodige formules die kampen met stagnerende groei. Food Inspiration zet de 9 grootste koffieketens van ons land op een rij. 

Tussen 2012 en 2022 ging het aantal koffiezaken door het dak. Het aantal groeide van 492 naar 1.398. Die hausse lijkt anno 2024 wel een beetje over. In enkele gevallen verliet een formule zelfs een stad met meerdere vestigingen. Wie de websites van de koffieformules checkt, valt bovendien iets anders op. De nadruk in de marketing ligt steeds minder op koffie, maar veel meer op food en eigentijdse warme en koude dranken. Veel koffieformules zijn misschien wel geen koffieformule meer.

Er is hier sprake van een segment dat met zijn tijd meebeweegt. Aangejaagd door eigentijdse formules met bubble tea, melkthee, kleurrijke verfrissende dranken, shots en pink lattes, zijn bij de koffiezaken de wervende foto's met moderne drinks steeds vaker de blikvangers. De zogenaamde coolers (non-alcoholische verfrissers met ijs) van Coffee Company zijn een illustratief voorbeeld, naast melkthee’s met smaakjes en kruiden en andere drinks.

1. McCafé, 176 vestigingen

Vorig jaar waren er 102 McCafés in ons land, nu zijn het er volgens McDonald's Nederland 176. Het gaat om het in-store koffieconcept van McDonald’s. De basislocaties zijn er al en dan kan implementatie dus snel gaan. In de laatste editie van de Nationale Franchise Gids (NFG) stond McCafé genoteerd met 'slechts' 118 vestigingen. Gemiddeld meten McCafés 60 vierkante meter en doen ze een half miljoen euro omzet per jaar, aldus de NFG.

2. Starbucks, 100 vestigingen

Starbucks zit McCafé niet bepaald op de hielen, maar de concurrenten volgen elkaar zonder twijfel op de voet. Starbucks' ongebreidelde expansie in ons land gaat volgens plan nog zeker door tot eind 2027. Dit gebeurt allemaal onder de hoede van de grote Mexicaanse multi-franchiser Alsea. De mijlpaal van honderd zaken bereikte Starbucks eind 2023. Daarnaast zijn er bij een twintigtal Shell-tankstations Starbucks-corners. 

Lees ook: Hoe tankstations evalueren tot food destinations »

3. Bagels & Beans, 83 vestigingen

Bagels & Beans maakte de laatste jaren een pas op de plaats. De koffieformule die begon in 1996 leverde zelfs enkele locaties in. Dat zal alles met corona te maken hebben gehad. Maar inmiddels is weer sprake van gematigde groei. Ten opzichte van vorig jaar kwamen er twee Bagels & Beans’ bij. Bagels & Beans behoort met Bakerstreet en Bart’s Retail (Bakker Bart) tot de Vital Food Group. Nieuw: het Jum & Jam ('yin en yang') Menu. Op de kaart is elk van de zeven productgroepen gekoppeld aan een zintuigelijke beleving.

4. Coffee Company, 36 vestigingen

Ondanks openingen in onder meer Tilburg, is Coffee Company ofwel CC zo’n beetje stationair. Zo zijn twee vestigingen in Groningen na 17 jaar aanwezigheid in de Martinistad gesloten. Onder de hoede van cateraar Albron telt Coffee Company nu 36 vestigingen, waarvan er 21 zijn te vinden in bakermatstad (anno 1996) Amsterdam. Rotterdam heeft vijf CC’s.

5. Vascobelo, 24 vestigingen

Wat we bij Bagels & Beans, Coffee Company en andere Nederlandse koffieformules zien, is ook het geval bij het Belgische luxe koffieconcept Vascobelo. Stagnatie of op z’n best zeer gematigde groei. De koffie-brasserieën (met gerechten als eggs benedict) fungeren vooral als uithangbord van de eigen koffiespecialiteiten van de Antwerpse brander en als lokkertje naar de uitgebreide webshop. Bij de sluiting van de vestiging Hilversum liet Vascobelo weten de focus nog nadrukkelijker te leggen op de écht grote steden. 

6. Kaldi, 24 vestigingen

‘Coffee to go, to stay of voor thuis…’ Kaldi is onder de koffiezaken de ultieme blurring-formule. Er wordt wel gesproken van een ‘horeca-retailconcept’. De verkoop van koffiebonen, theebladeren, espressomachines en allerlei accessoires wordt er gecombineerd met horecahoeken voor consumptie ter plaatse en to go.

7. Doppio Espresso, 23 vestigingen

Met onder meer MultiVlaai en Barista Café huist het Groningse concept Doppio, gestart in 2007, onder de paraplu van Cavesco (voorheen Caféco) in Joure. Doppio Espresso ging ten opzichte van vorig jaar van 21 naar 23 vestigingen. Zoals de naam doet vermoeden, staan de beginselen van de Italiaanse koffiekunst centraal. Steeds meer aandacht komt er echter voor het foodaanbod voor ontbijt, lunch, diner en tussenmomentjes.

8. Barista Café, 22 vestigingen

Barista Café, net als Doppio Espresso onderdeel van Cavesco, groeide met een nieuwe vestiging in Leidsche Rijn. In Alphen aan den Rijn zijn twee Barista Cafés, maar dat was dan ook in 2009 de bakermat. Ook Barista Café heeft sweet treats als brownies, cheesecake en kaneelscones op de kaart, net als de eigentijdse matcha latte (melkthee) en chai tea latte, de kruidige melkthee met toegevoegde smaakjes als kaneel of vanille.

9. 30ML Coffee & Food, 19 vestigingen

Vorig jaar openden nieuwe 30ML’s in onder meer Tilburg en Groningen. ‘Jouw tweede huiskamer,’ is de pay-off van deze van oorsprong Utrechtse formule. Bij 30ML lijkt nog geen sprake van stagnatie, want de relatieve groei is groot. De koffiebonen komen uit de eigen branderij. 

Minder dan tien vestigingen

Naast de grote formules zijn er meerdere concepten met minder dan tien vestigingen. Douwe Egberts Café, Coffeelovers, Coffeemania en Coffee Fellows zijn alle op acht plekken present. Coffee-star is te vinden op zeven locaties, Monkey Coffee op vijf. Cafecito heeft vier zaken. 
 

Koffieformules en lunchconcepten liggen dicht bij elkaar. Zo zijn bijvoorbeeld Anne&Max en Dunkin’ voor dit overzicht niet beschouwd als koffieformule. Omdat de twee segmenten zo dichtbij elkaar liggen, belicht Food Inspiration volgende week de grootste lunchformules en broodjesconcepten.