Schrijf je in voor de Food100 lijst

De zoektocht naar de Food100 van 2021 is begonnen. Deze lijst biedt een podium voor mensen die zich inzetten voor beter en eerlijker eten voor iedereen. Zonder hen geen verandering. En die verandering is hard nodig. Aanmelden kan nog steeds.

Beeld: Kees van Duinhoven

Samuel Levie is een van de foodhelden van de Food100 lijst van vorig jaar en het brein achter de succesvolle campagne #supportyourlocals. Ook in het buitenland bleef de campagne niet onopgemerkt. Niemand minder dan internationale topchef René Redzepi omarmde de hashtag #supportyourlocals en zette eenzelfde campagne op in Denemarken om lokale producenten te ondersteunen.

Marcus Polman sprak voor Food Inspiration met Levie. Hoe kwam hij op het idee? Hoe kon het team zo snel zo’n grote landelijke campagne opzetten?

Start van de campagne

Levie: “Na de aankondiging van de intelligente lockdown in maart belde ik met Karel Goudsblom van bakkerij Mama in Zwanenburg, een geweldige broodbakker die vooral aan horeca levert in en om rond Amsterdam. Hij zag zijn hele business in één keer wegvallen en dacht erover om brood aan huis te gaan rondbrengen in elektrische karretjes. Ook Instock liep met datzelfde idee rond, net als andere producenten die ik sprak. Een box distribueren kost al snel 6,50 euro per pakket. En je hebt volume nodig. Wat is er dan makkelijker om de krachten te bundelen? Het idee van een foodbox was geboren.” Binnen 48 uur werd er een website gebouwd. Uitgangspunt was een box met basisboodschappen van lokale producenten: vlees, brood, melk, eieren, yoghurt en verse groenten. Eenvoudig via de website www.supportlocals.nl te bestellen en aan de deur afgeleverd. Binnen vier dagen na het live gaan waren de eerste zeshonderd pakketten verkocht. De hashtag #supportyourlocals werd massaal gedeeld, zowel online als in de reguliere media. Voor de logistiek werd samengewerkt met de elektrische bakfietsvervoerders van onder meer E-bakkie en TringTring. Voor de routeplannng deed Levie een beroep op zijn voormalige oppas, die zijn diensten aanbood met zijn routesoftwarebedrijfje Routigo. Na de eerste week stond de teller op twaalfhonderd bestellingen. “We waren overweldigd door het succes”, blikt Levie terug. “Vergeet ook niet dat op dat moment supermarkten min of meer leeg gehamsterd dreigde te worden. De timing en het razendsnelle schakelen met het hele team misten hun uitwerking niet.”

Landelijke uitbreiding

Het werd in de weken erna al snel groter en groter. Levie werd platgebeld door geïnteresseerde consumenten en producenten. Of zij ook konden leveren in andere steden dan Amsterdam? Levie: “Heel even hebben we overwogen om onze boxen ook landelijk rond te gaan rijden. Maar we dachten al snel: andere steden hebben óók een lokale worstmaker en een lokale bakker. En die hebben het ook niet makkelijk. Dus hebben we het model kopieerbaar gemaakt.” Samen met Food Cabinet, het campagnebureau waarvan Levie mede-oprichter is, logistiek partner Instock en de overheidsorganisatie Taskforce Korte Keten werd de campagne verbreed naar het hele land. In korte tijd werd een tweede website ontwikkeld, www.supportyourlocalsnl.nl, bedoeld voor het hele land. Het motto van de campagne was: ‘Koop producten uit de buurt en steun Nederlandse smaakmakers’. Op de site konden producenten hun eigen initiatieven bekendmaken. Op de website werden ook diverse toolkits gratis ter beschikking gesteld. Een toolkit met campagnematerialen zoals logo’s en beelden van de campagne en een gids hoe je je eigen lokale #supportyourlocals-campagne kon starten, inclusief sheets met kostprijscalculaties zodat producenten eenvoudig konden starten met een eigen box. Avondenlang was Levie in touw om via Zoom vragen van deelnemers te beantwoorden. Met financiële hulp van Rabobank kon een #supportyourlocals-commercial worden geproduceerd die kosteloos een week lang op prime time via o.a Ster werd uitgezonden – een initiatief van de tv-reclame-exploitant om niet-commerciële bedrijven in coronatijd te steunen. Het gevolg was dat de campagne verder op stoom kwam. In Arnhem, Tilburg, Eindhoven, Deventer… door het hele land ontstonden supportyourlocals-initiatieven.

Order van 7.000 pakketten 

Een absoluut hoogtepunt voor het Amsterdamse team was een order van ziekenhuis OLVG, dat de ziekenhuismedewerkers wilde bedanken voor het harde werk. Maar liefst 7.000 pakketten moesten in korte tijd worden ingepakt. Om de prijs van de pakketten behapbaar te houden werd een beroep gedaan op vrijwilligers. In de Kromhouthallen pakten 150 vrijwilligers gedurende twee ochtenden alle pakketten in. Het werd een feestje: er was een DJ, in de vijftig meter lange productielijn pakten de vrijwilligers op gepaste afstand tot elkaar de pakketten in en kregen als beloning een lunch, en een gratis pakket mee naar huis. 

Hyperlokale online boodschappenservice 

Medio juni werden de campagne-activiteiten met de Amsterdamse box tijdelijk gestaakt. Levie: “Het was heel vermoeiend geweest en we wilden na een zomerstop en de heropening van restaurants even op adem komen en weer terug naar de normale business.” De zomerperiode was ook bedoeld om te kijken hoe het initiatief een mogelijk vervolg kon krijgen. Een van de ideeën was om www.supportlocals.nl uit te bouwen naar een centraal platform waarop je landelijk hyperlokaal online boodschappen kunt bestellen en laten bezorgen. Levie: “Het is nu best lastig om lokaal online boodschappen te doen. Natuurlijk heb je Crisp en Picnic, maar die leveren doorgaans dezelfde producten landelijk. Wij willen dat je in Arnhem andere boodschappen kan doen dan in Amsterdam. Maar wel via een centraal punt waarbij je alleen je postcode hoeft in te vullen om te zien wat je in je directe omgeving kan bestellen. Om deze droom te verwezenlijken hebben we één van de oprichters van De Krat, een landelijke leverancier van duurzame maaltijdboxen, aangetrokken om ons hierbij te helpen.” 

Kosten en omzet

Een belangrijk uitgangspunt van de campagne was dat alle deelnemende producenten een eerlijke prijs betaald kregen. Hoe ging dat precies in zijn werk? Levie: “Elke week had ik contact met alle producenten. De omzet werd onder de deelnemende producenten per week verdeeld. De verkoopprijs van de box was 45 euro. Daarvan ging vijf euro af voor handling en verpakking. Transportkosten werden aan de consument doorbelast en de rest van de omzet was dus voor de lokale helden.”

"Een box distribueren kost al snel 6,50 euro per pakket. En je hebt volume nodig. Wat is er dan makkelijker om de krachten te bundelen? Het idee van een foodbox was geboren."

What’s next?

Versneld door de tweede horecasluiting is Support Your Locals in Amsterdam in oktober toch weer van start gegaan. In de eerste week werden zo’n 350 boxen geleverd. Het concept is inmiddels verder verfijnd met meer keuzemogelijkheden. Zoals een boodschappenbox voor twee of vier personen en een vega-variant. Ook zijn er speciale boxen zoals de Brandt & Levie Borrelbox, de Lindenhoff Kaasbox en de Instock ‘geredde groenten en fruitbox’. De markt voor foodboxen met lokale producten ziet Levie optimistisch in. Levie: “Mensen moeten eten. Afgelopen pakweg tien jaar zijn er zoveel goede leveranciers bijgekomen. Het zal spannend worden of de partijen die sterk afhankelijk zijn van de horeca het gaan redden. Maar tegelijk zie je bij consumenten een groeiende aandacht voor kwaliteit en lokaal. Juist nu de horeca-omzet wegvalt, moeten we op zoek naar nieuwe afzetkanalen. Het nieuwe landelijke platform dat we nu verder aan het ontwikkelen zijn, voorziet daarin. Consumenten moeten juist nú blijven kopen bij hun favoriete producenten. Dat is belangrijker dan ooit.

Waarom niet www.supportyourlocals.nl?

”Het begon met de website www.supportlocals.nl, het Amsterdamse initiatief. Daarnaast werd een tweede website in het leven geroepen voor alle landelijke initiatieven: www.supportyourlocalsnl.nl. Beide initiatieven gebruiken de campagne-hashtag #supportyourlocals. Het webadres www.supportyourlocals.nl – dat een meer logische keuze zou zijn voor het landelijke initiatief – is helaas bezet, hoewel ongebruikt. Volgens Levie wilden de eigenaren van het domeinnaam, een bedrijf uit Leiden, ‘een belachelijk bedrag’ voor het gebruik van de domeinnaam hebben.

Ben of ken jij die mensen in agrifood, die net als Arjuna ons huidige voedselsysteem willen veranderen? Meld jezelf of diegene dan voor 1 juni aan voor de Food100-verkiezing via Food100.nl.