Is dit het einde van de bruine kroeg?

De coronaklap raakt bars en cafés in ons land als een mokerslag. En het bedrijfsresultaat van veel kroegen liet al voor de coronacrisis te wensen over. Al jaren is een dalende trend te zien en loopt de hoeveelheid café-bars in ons land terug. Is het einde van het café op de hoek in zicht? 

Het CBS telde begin 2021 een aantal van 9.899 cafés. Aan het begin van 2020 waren dat er nog 10.205. In 2007 telde ons land ruim 12.000 cafés en bars.

Aantal cafés per provincie (februari 2020)

Verklaring voor dalende cafétrend

Verklaringen voor het consequent dalende aantal café-bars lijkt een optelsom van redenen. De eerste is het rookverbod voor binnen, dat sinds 1 juli 2008 van kracht is. Daarnaast zijn veel café-eigenaren op leeftijd: opvolging en investeringskracht ontbreken vaak. Gezien hun keukens van doorgaans geringe omvang, kunnen cafés daarnaast maar mondjesmaat tegemoet komen aan de toenemende vraag naar food-drankcombinaties. Aangenomen mag worden dat ook de opkomst van lokale brouwerijen met een proeflokaal een rol speelde. In 2007 waren dat er nog 100, tegen 904 nu. Tot slot daalt al enige tijd de belangstelling voor het kernproduct van café-bars, namelijk pils. De groei zit vooral bij lokale of regionale speciaalbieren en alcoholvrije bieren. Verder speelden de lage bierprijzen bij supermarkten de traditionele café-bars zeker parten. De rol van veel stedelijke cafés is daarom in veel gevallen ingenomen door thuisfeestjes of meer eigentijdse horecaconcepten, vaak in de segmenten gemak/fast casual.

Third place

In het verleden is door deskundigen wel geopperd dat café-bars een toekomst konden hebben als zogenaamde third place, een derde plek naast de werkplek en het eigen huis. Hoewel op heel bescheiden schaal wel door cafébedrijven is geëxperimenteerd met betalen op basis van verblijfstijd in plaats van consumpties (een van oorsprong Russisch systeem) is in de praktijk het aantal cafés dat fungeert als third place uiterst beperkt. In veel dorpen en stadsbuurten is het café al lang niet meer ‘de huiskamer van de samenleving’. Deze functie is overgenomen door de verenigingskantine, cafetaria’s, supermarkten met koffiecorners, en Facebook. Is de spreekwoordelijke huiskamer nog wel aanwezig, dan is de doelgroep in veel gevallen meevergrijsd met de ondernemer. Café-bars die de huidige crisis willen overleven, zullen zich daarom op andere wijzen moeten onderscheiden.

Andere bedrijfstypen zoals koffiezaken, quick-servicerestaurants, hotellobby's of flexkantoorconcepten lijken overigens meer te profiteren van de trend richting third place.

Meer cafétrends en ontwikkelingen in andere foodsectoren vind je in het Trendreport 2022. Klik hier om de preview aan te vragen.