Vrouwen starten eerste microbrouwerij van Rwanda

Hoewel de Canadese bierliefhebber Jessi Flynn in 2017 naar Centraal-Afrika kwam als landschapsarchitect, veranderde ze snel van koers toen ze hoorde over de start van Rwanda’s eerste microbrouwerij, genaamd Kweza Brewery. Na een moeilijke opstartfase tijdens COVID-19, groeit de brouwerij nu gestaag. Het bedrijf is volledig in handen van vrouwelijke investeerders en wordt gerund door een vrouwelijk team. Food Inspiration sprak met Flynn, inmiddels mede-eigenaar en managing director, over bier en de sociale missie van Kweza. 

Kweza betekent 'oogst' en 'zuiverheid' in het Kinyarwanda, de voertaal in Rwanda. Volgens Flynn en haar mede-eigenaar Debby Leatt staat de naam symbool voor Kweza's missie om de rijke flora en lokale ingrediënten van Rwanda in de spotlights te zetten. Het bier van Kweza wordt voornamelijk gemaakt met sorghum, een inheems gewas in Rwanda.

"Sorghum is hier zo'n belangrijk gewas dat een afbeelding ervan in het nationale wapen staat", vertelt Flynn. Het product voorziet veel mensen van levensonderhoud, maar ook ecologisch gezien is het een interessant gewas. Het vereist niet veel input, zoals chemische meststoffen, en het is ook zeer klimaatbestendig. “We hebben onze eigen toeleveringsketen voor mout ontwikkeld. We kopen ruwe sorghum in bij boeren en werken samen met een partner om het zelf te mouten. Dat vormt het hoofdingrediënt voor ons bier."

Bier met een missie

Hoewel Flynn een passie heeft voor brouwen, is bier slechts het medium voor een bredere missie bij Kweza, vertelt ze aan Food Inspiration. Kweza is opgebouwd door vrouwen, de dagelijkse leiding is in handen van vrouwen en ook de brouwers zijn… je raadt het al: vrouwen. Flynn: "Wereldwijd is de bierindustrie goed voor een jaarlijkse omzet van ruim 500 miljard euro. Slechts 3% van deze sector is eigendom van of wordt geleid door vrouwen en mensen van kleur. Dat is een minuscuul aantal voor een zeer grote industrie." 

"Als je naar de geschiedenis van bierbrouwen kijkt, is dat niet logisch", zegt Flynn. "Vrouwen begonnen met bier brouwen in Mesopotamië en Egypte, 3500 - 3100 voor Christus. De oorsprong van bier brouwen ligt dus bij vrouwen en dat is nog steeds zo over de hele wereld. Met Kweza willen we dat verhaal vertellen en de eer geven aan wie die toebehoort."

Vrouwelijke investeerders

Als het gaat om de financiële kant, is Kweza op een missie om vrouwen financieel sterker te maken. Flynn: "De mensen die de meeste rijkdom bezitten in de wereld, zijn mannen. Wat nooit echt bij me is opgekomen, totdat ik degene was – een vrouwelijke oprichter – die op zoek was naar investeringen, is dat mannen beslissen welk project doorgaat en welk niet. Zij hebben de rijkdom om te investeren. Als vrouw stond ik 0-1 achter. Mensen investeren in mensen zoals zijzelf."

"Ik wilde de investeerderstafel in Rwanda diversifiëren. Daarom wilden we dat Kweza in handen zou zijn van vrouwen. We hebben meerdere kleinere investeringen gedaan, vooral door vrouwen - waaronder veel moeders. De reden daarachter is dat wanneer onze brouwerij succesvol is, de mensen die erin geïnvesteerd hebben hun levensonderhoud en dat van hun families zullen verbeteren. Op deze manier diversifiëren we de investeerderstafel."
 

Uitdagingen

In 2020 brouwde Flynn met een kleine 50-liter braumeister. Brouwen met sorghum is volgens Flynn heel anders dan brouwen met gerst. "We hebben veel geleerd over brouwen met dat kleinschalige systeem, waardoor we onze nieuwe brouwerij op maat konden bouwen." Kweza heeft nu een brouwtank van 1.000 liter. "We hebben zeven bieren in ons basisassortiment. Iedere twee weken experimenteren we met  een nieuwe special. Er zitten drie fulltime brouwers in ons team, waaronder ikzelf."

Nog een uitdaging was om klanten te helpen met het opzetten van de juiste tapsystemen. "In Europa en Noord-Amerika worden bars vaak meteen uitgerust met tapinstallaties, zodat je bier uit fust kunt serveren. In Rwanda serveert niemand tapbier. Het enige tapbier dat algemeen verkrijgbaar is, is Heineken, een merk dat zijn eigen tapsysteem installeert. Omdat we alleen vaten verkopen, kopen wij ook de apparatuur speciaal voor onze klanten. We helpen met installeren en trainen we hun teams in het gebruik ervan. Als er iets met een fust gebeurt, zijn wij het die op zaterdagnacht worden gebeld.”

“Om deze reden kunnen we maar een paar nieuwe klanten per week aannemen. Er komt zoveel installatie, personeelstraining en onderhoud bij kijken. We hebben momenteel een wachtlijst met 65 potentiële klanten die ons bier willen afnemen."

Van pils tot IPA

Volgens Flynn liggen er als eerste microbrouwerij in Rwanda ook kansen en uitdagingen. "Er waren bijvoorbeeld geen overheidsregels voor microbrouwerijen. In het begin werden we aan dezelfde inspectienormen gehouden als industriële brouwers, waar we onmogelijk aan konden voldoen. Door in gesprek te gaan met ambtenaren en hen voorbeelden te presenteren uit andere landen, konden we samen tot oplossingen komen.”

"Toen we net begonnen, heb ik met veel microbrouwers gesproken in Zuid-Afrika. Daar vind je de meeste brouwerijen van alle landen in Afrika. Die brouwers vertelden: 'Als je de eerste bent in je land, weet dan dat je de weg vrijmaakt voor een heleboel mensen achter je. Denk goed na en wees grondig over het precedent dat je schept."  

Rwandese consumenten staan heel erg open voor niewe dingen. Het enige bier dat hier verkrijgbaar was, was industriële pils. In de Verenigde Staten zijn er ontelbaar veel microbrouwerijen en zij er zoveel niche bieren op de markt, dat het lang duurt voordat een nieuw biermerk echt van de grond komt. Rwandezen gaan in een mum van tijd over van onze gewone pils naar IPA en houden ervan om nieuwe dingen te proberen."

Flynn is nu in het stadium waarin ze met Kweza Brewery de basus bierstijlen heeft vastgesteld. "We hebben zeven stijlen die we vrijwel altijd maken, nu is er ruimte om te experimenteren met nieuwe stijlen."
 

"Het is interessant om te zien, dat onze klanten het niet per se op safe spelen. We dachten dat de meesten alleen onze kleinste dispenser met twee tapkranen wilden afnemen en dat de keuze zou vallen op de best verkopende stijlen. Dat was helemaal niet het geval. Veel klanten vragen ons nu al: 'Wat jullie aanbieden is een beetje te normaal. Kunnen jullie met een bier komen dat echt heel anders is?' Mensen vinden het leuk dat we werken met lokale  ingrediënten en dat het bier lokaal wordt geproduceerd. Het is geweldig om bier te creëren samen met al onze klanten."