Recht uit het hart. Er is eigenlijk geen passendere manier om het werk van Kari’s Crackers en peasmaker Patrick Roozemond te beschrijven. Kari’s Crackers is een sociale onderneming die met hulp van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de lekkerste biologische crackers bakt. Met de crackerbakkerij geeft Kari’s Crackers mensen die tussen de wal en het schip dreigen te vallen weer een plek.

Chantal Engelen ruilde in september 2022 haar comfortabele stadse leven in voor een reis door het land in haar camper. Ze maakt verhalen over voedselveranderaars – peasmakers noemt ze hen – die werken met hun hart en zo de wereld veranderen. Ze gaat een paar dagen bij ze aan de slag en leert zo hun missie en drijfveren beter kennen. Op haar website én op Food Inspiration deelt ze regelmatig haar ervaringen.

Voor mijn meewerkweek bij Kari’s Crackers reis ik af naar het Overijsselse Heino. Patrick komt oorspronkelijk niet uit deze uithoek, maar is bij toeval blijven plakken. Dat gebeurde na een aantal grote internationale avonturen. Zijn eerste buitenlandervaring was meteen tekenend voor de rest van zijn leven. Voor zijn studie Business Management aan Universiteit Nijenrode gaat hij naar de Verenigde Staten. Hij studeert daar International Marketing aan de University of Oregon en ontmoet er de Noorse Kari. Ze worden verliefd en besluiten in Amerika te blijven om er te werken. Na een jaar is Kari het zat en steekt het stel de oceaan weer over naar Nederland.

Het Poolse avontuur

Terug in Nederland blijft het buitenland lonken. Via een kennis maakt Patrick kennis met Polen en wordt hij enthousiast over het land. Hij besluit opnieuw op avontuur te gaan en samen met Kari vertrekt hij in 1991 naar Polen om daar een eigen bedrijf op te zetten. Hij heeft aanvankelijk nog geen idee wat voor bedrijf dat zou moeten worden. Maar pragmatisch als hij is, kiest hij al snel voor de foodsector. Hij houdt van lekker eten en de foodsector draait altijd door. Dat lijkt hem een veilige richting om een bedrijf in te beginnen. Hij start een handel in tweedehands bakkerijmachines en met de verkoop van bakingrediënten.

Als Patrick zich verder verdiept in de wereld van bakkerijgrondstoffen, merkt hij de populariteit van broodverbetermiddelen op. Na wat onderzoek besluit hij deze zelf te gaan maken in speciaal daarvoor aangepaste betonmolens. Met succes. Zijn bedrijf Superbake groeit als kool en na zes jaar heeft hij negentig mensen in dienst. Maar dan wordt Patrick voor het eerst geconfronteerd met de keerzijde van zijn ‘alles of niets’-levenshouding. Hij krijgt een burn-out. Het is voor hem aanleiding om te stoppen met Superbake en samen met Kari keert hij terug naar Nederland.

Van internationale groei naar innerlijke reis

Daar gaat Patrick op zoek naar meer stabiliteit en diepgang in zijn leven. Hij komt terecht bij vormings- en bezinningscentrum De Voorde in Heino. Een centrum dat erop gericht is om jezelf beter te leren kennen. Hier begint Patrick’s pad van spirituele ontwikkeling, dat vandaag nog steeds een belangrijke rol in zijn leven heeft. Nadat hij hersteld is van zijn burn-out, gaat hij zelf aan het werk bij De Voorde als trainer. Hij coacht mensen om vanuit een uitkering een eigen bedrijf te starten. Maar ook hier stapt hij in zijn oude valkuil en door zijn passie en gedrevenheid belandt hij opnieuw in een burn-out.

Zodra Patrick weer is opgekrabbeld, wil hij toch verder met het coachingsvak. Zo’n tien jaar lang begeleidt hij mensen en organisaties om meer vanuit hun hart te werken. Tot 2017. Patrick merkt dat het coachen voor hem steeds meer voelt als een routine en hij besluit dat hij klaar is voor de volgende stap. Hij wil nog steeds graag mensen verder helpen, maar zijn liefde voor eten en ondernemen begint ook weer te kriebelen. Kan hij dat niet combineren? Kari werkt inmiddels al een tijd als begeleider op een school voor moeilijk lerende kinderen. Ze besluiten samen – Kari naast haar baan – een nieuw bedrijf te starten.

De start van Kari’s Crackers

Kari heeft Noorse roots en het bakken van huis uit meegekregen. Aangezien Patrick door het Poolse avontuur ook het bakvirus te pakken heeft gekregen, besluiten ze te gaan experimenteren met een aantal baksels, op zoek naar een kernproduct voor hun nieuwe bedrijf. Ze gaan aan de slag en laten het resultaat keuren door familie en vrienden. De Noorse zadencrackers van Kari winnen en zo gaat Kari’s Crackers van start. In eerste instantie worden de crackers in eigen keuken gebakken en verkocht bij lokale boerderijwinkels. In 2018 betrekken ze het huidige Kari’s Crackers pand in Heino, waar een professionele bakkerij wordt ingericht. Kari’s Crackers wordt hoofdzakelijk gerund door Patrick, aangezien Kari drie dagen per week op school blijft werken.

Vanaf het begin is duidelijk dat Kari’s Crackers niet zomaar een crackerbakkerij zal worden. Het bakken van crackers wordt voor Kari en Patrick een manier om mensen aan het werk te kunnen zetten. Hoe meer crackers er gebakken worden, hoe meer arbeidsplekken er beschikbaar zijn voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Nu in 2023 bestaat de bakkerij 6 jaar en werken er 37 mensen. Dit zijn mensen met allerlei verschillende achtergronden. Maar ze hebben allen gemeen dat ze een warme, veilige werkplek nodig hebben waar ze op hun eigen tempo kunnen landen in het werkproces.

Als liefde voor mensen en eten samenkomen

En die fijne werkplek is Kari’s Crackers zonder twijfel. Als ik binnenkom in het pand waar het kantoor en bakkerij gevestigd zijn, voel ik gezelligheid, warmte en rust. Ik merkte die vibe eerder ook op bij andere sociale ondernemingen, zoals bij peasmakers bakkerij Driekant en wereldgerechten-in-blikmaker Mixblik. Je voelt meteen dat de mens centraal staat. De sfeer is liefdevol en mensen hebben oprecht interesse in elkaar. Tijdens het plakken van de labels op de crackerzakjes vliegen de vragen me om de oren en de vragen die ik terug stel worden net zo enthousiast beantwoord.

Het productieproces van de crackers is vrij eenvoudig. Er wordt een beslag gemaakt van pure biologische ingrediënten als haver, boekweit, fonio, chia, spelt en zelfs kikkererwten en biet. Dat wordt in crackervorm gespoten op een bakplaat en in ovens afgebakken. Vervolgens worden de crackers in stapeltjes van de plaat gehaald en in de verpakkingsmachine gedaan. De zakjes worden vervolgens met de hand bestickerd en in doosjes gedaan. Het proces is niet mega efficiënt en dat is precies de bedoeling. Zo kunnen er in iedere stap van het proces lekker veel mensen meewerken.

Tussen wal en schip

Kari’s crackerbakkers en -inpakkers zijn vrijwel allemaal mensen die tussen de wal en het schip vallen in het reïntegratieproces waar ze in zitten. Dat betekent vaak dat er geen budget beschikbaar is voor de begeleiding. Maar dat houdt Kari en Patrick niet tegen. Juist deze groep heeft behoefte aan hulp is hun redenatie. Het belang om Kari’s Crackers winstgevend te krijgen, is hierdoor wel groot. Patrick is druk bezig met het opzetten van fondsenwerving voor de begeleiding van zijn medewerkers. Daarnaast zijn ze plannen aan het smeden hoe de crackerverkoop kan worden opgeschaald. Want hoe meer crackers, hoe meer werk. Er worden nieuwe producten ontwikkeld, de webshop wordt geprofessionaliseerd en ook de gigantische Duitse foodmarkt wordt voorzichtig verkend.

Uiteindelijk is het de bedoeling dat alle mensen die Kari aan het werk krijgt, op een gegeven moment doorstromen naar ander werk. Het is het doel om medewerkers in een veilige omgeving vertrouwen op te laten bouwen en de juiste skills mee te geven om weer het werkveld in te gaan. En dat lukt. In 2021 kregen 19 medewerkers een baan buiten Kari’s.

Uit het hart

De liefde voor mensen staat bij Kari’s centraal, maar de liefde voor het product doet er niet voor onder. Alle medewerkers zijn superkritisch op wat er uit de oven komt: het moet wel écht goed zijn om de naam Kari’s te dragen. Als de batch crackers met de nieuwste smaak kaas-ui uit de oven komt, wil iedereen meteen proeven. Er wordt gezocht naar de beste, pure ingrediënten, het liefst lokaal geteeld. Concessies op smaak en gezondheid worden er simpelweg niet gedaan. Met effect, want ik heb in mijn leven nog nooit zoveel crackers gegeten als in deze week.

En mocht je je afvragen hoe het gaat met de ‘alles of niets’-modus van Patrick? Die is still going strong. Twee jaar geleden kreeg hij opnieuw een burn-out. Zijn derde. Maar wie Patrick vandaag treft, kan aan de buitenkant die tegenslagen niet aflezen. Hij oogt positief, energiek en zit vol ideeën. Wat hem steeds weer overeind helpt? Door te werken vanuit je hart.

///

Wil je meer Peasofme-verhalen lezen? Lees dan hier het verhaal over Kitchen Republic, de kraamkamer voor foodstart-ups die de keukenkastjes van consumenten wil veroveren »

Heb je een gouden tip over een voedselveranderaar – boer, restaurateur of voedselproducent – waar Chantal met haar camper binnenkort echt eens langs zou moeten gaan? Mail jouw suggestie naar chantal@peasofme.com