Is het fiction of is het science? De start-up Air Protein haalt CO2 uit de lucht om er vlees en vis mee te maken. Het Amerikaanse bedrijf heeft 32 miljoen dollar opgehaald bij investeerders. Silicon Valley gaat ervan uit dat de wetenschap het zal winnen van de fantasie.

Het World Economic Forum heeft Air Protein al geschaard onder de honderd pioniers in technologie. De 32 miljoen dollar aan ‘seed capital’ is afkomstig van onder meer Barclays en GV, Google Ventures, een zelfstandig bedrijf dat acht miljard aan durfkapitaal heeft uitstaan en 100% eigendom is van Alphabet. Recent is Air Protein doorgedrongen tot de halve finale van de ‘Feed the next billion competition’, een Amerikaanse wedstrijd voor bedrijven die oplossingen ontwikkelen voor een duurzamer voedselsysteem. De hoofdprijs bedraagt 15 miljoen dollar.

Geloof is er voldoende om van het buitenissige concept – vlees uit lucht – een succes te maken. Disruptie is nog steeds een factor die hoog wordt gewaardeerd in en rondom San Francisco. Alle succesvolle techbedrijven – denk aan Google, Apple, Uber, Tesla – zijn immers klein begonnen met een ogenschijnlijk onhaalbaar idee. Google had het plan om alle informatie van de wereld te ordenen en beschikbaar te maken voor iedereen. Apple introduceerde de smartphone met het allergrootste gebruiksgemak en zoveel meer functies dan bestaande telefoons, dat marktleider Nokia naar de afgrond werd gedirigeerd. Uber maakte van alle particuliere auto’s een taxi en alle taxibedrijven duur en overbodig. En Tesla maakte elektrische auto’s onweerstaanbaar toen de fossiele automerken nog bezig waren hun auto’s ‘schoner en zuiniger’ te laten rijden op benzine of diesel.

Astronautenvoer

Met andere woorden: in Silicon Valley is vlees maken uit lucht nog niet zo’n gek idee.  Natuurkundige Dr. Lisa Dyson richtte in 2019 samen met materiaalkundige Dr. John Reed Air Protein op, een zusterbedrijf van Kiverdi dat in 2011 het licht zag en technologische oplossingen ontwikkelt voor een duurzamere samenleving. Haar inspiratie haalde Dyson uit het Amerikaanse ruimtevaartprogramma uit de jaren 60 van de vorige eeuw. Omdat er plannen waren naar Mars te reizen werd de vraag opgeworpen of de CO2 van astronauten tijdens een lange ruimtereis kon dienen als brandstof bij de kweek van microben, die op hun beurt weer als basis voor voedsel konden dienen. Daarmee zouden twee vliegen in een klap worden geslagen: CO2 zou worden opgeruimd met voedsel als resultaat.

Mars bleef uit zicht nadat de laatste bemande vlucht – Apollo 17 – in december 1972 op de Maan landde. Het NASA-onderzoek lag te verstoffen in een la totdat Dyson het herontdekte en ze in het idee een oplossing zag voor het grootste planetaire probleem van deze eeuw: de opwarming van de aarde. Ze wist dat het voedselsysteem verantwoordelijk is voor 25% van de CO2-uitstoot. Ze wist ook dat de vleesproductie daarvan het leeuwendeel voor zijn rekening neemt. Wat als we CO2 uit de lucht halen en daar vlees van maken? Opnieuw twee vliegen in een klap!

Fermentatie 

Maar hoe maak je in hemelsnaam van lucht vlees? It’s all about fermentation. Het proces is vergelijkbaar met hoe yoghurt wordt gemaakt met behulp van levende culturen. In fermentatietanks wordt een speciaal soort microben gevoed met een mix van CO2, zuurstof, mineralen, water en stikstof. Het eindresultaat is een eiwitrijk meel – een soort poeder, dat een vergelijkbaar aminozuurprofiel heeft als vleeseiwit. Voor de kenners: alle negen essentiële aminozuren zitten erin, stelt het bedrijf. Hoe maak je daar dan kipfilet of een stukje nepvis van? Dyson: ‘We voegen culinaire technieken toe – een combinatie van druk, temperatuur en kooktechnieken – waarmee je de verschillende gewenste texturen kunt maken.’ 

Is de belofte van Air Protein gebakken lucht? Het duurt nog even voordat dit soort nuggets en sticks op de menukaarten van McDonald's zullen staan. In 2020 is er een patent gedeponeerd, maar het bedrijf werkt nog aan manieren om de productie op te schalen. Als er een technologische doorbraak wordt gerealiseerd door Air Protein, dan biedt dat ineens een veelbelovend alternatief voor alle planetair nadelige steaks en filets. Ten eerste slokt het fermentatieproces meer CO2 op dan dat het uitstoot. Ten tweede vergt het maken van luchtvlees anderhalf miljoen keer minder land en 15.000 keer minder water dan de klassieke manier. Maar of het smaakt? Nog even geduld.