Door 
Voor Food Inspiration brengt redacteur Lisa Appels een eerbetoon aan de bruine kroeg. Al jaren neemt het aantal bars en cafés in ons land af. Het bruine café verdwijnt uit het straatbeeld en dat is zonde. Reden voor een fotoreportage. Op een zonnige woensdag in maart trok ze er op uit en legde ze deze vier ongepolijste parels uit de Amsterdamse Jordaan vast op de gevoelige plaat.
“Ik ben geboren in de Amsterdamse Jordaan en heb een voorliefde voor het bruine café. Iedereen komt er samen en onder het genot van een pilsje wordt het leven besproken. Nu steeds meer horecazaken van top tot teen gestyled worden, in uitbundige kleuren of strak Japandi-design,vond ik het tijd voor een herwaardering van het bruine van de bruine kroeg. De donkere interieurs en de ongedwongen ambiance zijn stijlelementen uit vervlogen tijden, plekken waar in alle hoeken en gaten verhalen en geschiedenis zijn verstopt. Hier komen de stamgasten nog voor de gezelligheid in plaats van de oranjewijn.
Bekijk hier deel 1 van deze serie, over de saamhorigeheid in de bruine kroeg »
‘t Monumentje - Westerstraat
Café ‘t Monumentje is misschien minder bekend dan zijn overbuurman Café Nol, toch komen sommige stamgasten al meer dan 35 jaar. Het is woensdagmiddag en binnen is het stampvol Barman loopt even naar buiten. “Even een frisse neus halen, zegt hij tegen stamgast Tanja. Binnen gaat het weer over de oorlog.” Tanja: “Blijf gezellig hier joh, wij hebben het over de liefde en de lentezon die weer begint te schijnen.” Terwijl ik mijn laatste foto maak, wordt ik uitgenodigd voor de single’s avond. En nee, dat is geen avond speciaal voor alleenstaanden, het is een muziekavond waar ouderwetse plaatjes worden gedraaid en wordt gedanst.”
Rooie Nelis - Laurierstraat
De conische Amsterdamse kroeg Rooie Nelis sloot in 2019 toen eigenaar Zwarte Gerrit overleed. Op de ramen en boven de deur zie je nog altijd de naam terug. Het café was tot vorig jaar in handen van zijn echtgenote Blonde Sien, maar zij overleed in april 2022. SP-raadslid Remine Alberts pleitte er in de gemeenteraad voor dat de gemeente Amsterdam initiatief zou nemen om het café te behouden en te voorkomen dat het in handen zou komen van een projectontwikkelaar. Burgemeester Femke Halsema liet in september 2022 in een brief aan de gemeenteraad weten dat het café was verkocht. Uit privacyoverwegingen kon ze niet vertellen wie de nieuwe eigenaar is en wat de plannen met het café zijn. Voorlopig blijven de deuren dus gesloten en wordt het pand beheerd door Zwerfkei, een bedrijf dat panden beschermt tegen kraak.
De Eland - Elandsgracht
Het Johnny Jordaanplein markeert het voorste gedeelte van de Elandsgracht in Amsterdam, aan de kant van de Prinsengracht. Na de dood van Johnny Jordaan in 1989 werd geld ingezameld voor een standbeeld. Bij de onthulling van het beeld startte een actie om dit stukje straat naar de zanger van het Jordaanlied te noemen. Inmiddels staan er meerder beelden van Jordanese zangers. Café de Eland kijkt uit op het pleintje. Aan de bar praten vaste gasten, over de verkiezingen en de banenmarkt. De bruine lambrizering en het ouderwetse meubilair zijn zo nostalgisch bruin dat het er binnen zelfs op klaarlichte dag, avond lijkt.
De Twee Zwaantjes - Prinsengracht
Bij De Twee Zwaantjes is het iedere avond druk. Het is een van de weinige bruine kroegen waar in het weekend nog veel jongeren komen. “In het weekend draaien we harde muziek, maar op zondagmiddag wordt er ook live gezongen en accordeon gespeeld”, vertelt eigenaar Sjoerd Schipmolder terwijl hij zijn bar klaarmaakt om te openen. Hij nam De Twee Zwaantjes in 2022 over van vrienden Jos Dans en Trees Ruzette nadat ze met pensioen gingen. “Hier is het altijd druk.In mijn oude kroeg in West kwamen alleen vaste gasten en was het een stuk rustiger. Het zal wel aan de locatie liggen.” Inmiddels heeft hij zijn andere zaak verkocht. “Twee cafés runnen in m’n eentje vond ik wat veel. Ik heb het goed kunnen verkopen, ze zullen er wel een hippe gelikte tent van maken.” Waarom er steeds meer bruine cafés uit het straatbeeld verdwijnen weet hij ook niet. “Er zijn in Amsterdam te veel mensen met veel poen komen wonen, die voelen zich misschien te goed voor de bruine kroeg.”
