Rik Vera is een veelgevraagd keynote spreker, auteur en adviseur op het gebied van extreme klantgerichtheid en veranderende bedrijfsmodellen. Hij geeft als trendwachter zijn kijk op de wereld en schuwt het daarbij niet om heilige huisjes omver te schoppen. In deze column roept hij op om de restaurantervaring niet te digitaliseren.

Laat ik eens een stukje schrijven over wat u het beste niet kunt doen als ik ooit een hapje bij u kom eten. Geef me bijvoorbeeld geen QR-code om de menukaart te openen op mijn mobiel. Tenminste, als u niet wil dat mijn hersenen knetterend kortsluiten en ik als een stuiterbal met ADHD door uw zaak heen dender. Ik vind mijn weg niet in die mobiele digitale kaart. Ik vergeet direct weer wat ik heb gekozen en het wordt me zwart voor ogen. Ik wens me ook niet te laten bedienen door wat men een robot noemt: zo'n lelijk wit ding van blinkend plastic op zoemende wieltjes met een touchscreen, dat trager is dan een hoogbejaarde slak en onhandiger dan een dronken olifant in een te kleine porseleinwinkel. Voor mij geen digitaal gedoe aan tafel dus.

“Ik vind mijn weg niet in die mobiele digitale kaart”

Dat lijkt vreemd voor iemand die al ruim 1600 keer op podium aan zijn publiek heeft staan verkondigen dat mens en samenleving gedigitaliseerd zijn en dat ze dat dus ook moeten doen: digitaliseren. “O ja, dat weten we hoor”, zegt menig bezoeker mij dan achteraf, “maar maak je geen zorgen om ons, Rik, want tijdens de coronapandemie hebben we een digitaal sprintje getrokken en zo moeilijk bleek dat nu ook weer niet. We zijn nu helemaal digitaal. Hoera.”

Als ik dat hoor, maak ik me grote zorgen. Juist wel. Digi-first bedrijven als Booking.com, Bol.com en Coolblue zijn al ruim 20 jaar digitaal aan het hardlopen en zelfs zij moeten zich elke dag opnieuw keihard inspannen om bij te blijven in de steeds sneller evoluerende digitale context. Als ze maar even rusten zijn ze verloren. En dan zijn er dus bedrijven die denken dat een digi-sprintje in 2020 voldoende zou zijn om daarna weer op de lauweren te kunnen rusten? Ik dacht het niet. Veel bedrijven hebben niet meer dan wat digitale slagroom bovenop een oudbakken taart gelegd en u weet dat dat een slecht idee is. Bedrijven zijn zelden klaar voor de volledig digitale wereld vol big data, AI en robotisering. 

“Veel bedrijven hebben niet meer dan wat digitale slagroom bovenop een oudbakken taart gelegd”

Als ik daarvan overtuigd ben, waarom wil ik als ik uit eten ga in een restaurant dan liefst geen QR-codes op het menu of robots aan tafel? Welnu, omdat ik goed nieuws heb voor u. Hoe meer de wereld digitaliseert, hoe meer mensen naar niet-digitale ervaringen snakken. Maar maak aub niet de fout om die niet-digitale ervaringen 'echt' te noemen, alsof de digitale dat niet zijn. Ons brein leeft van impulsen en maakt daarin geen onderscheid. Elke impuls is echt, ook digitale. Daarom is het naïef en zelfs onverstandig om te denken dat de metaverse, die driedimensionale digitale wereld waarin we kunnen spelen, communiceren en werken, er niet zal komen. Die metaverse is er al en niemand zal ontsnappen aan dat universum vol snelle, overweldigende en verslavende prikkels. 

"Oei", denkt u wellicht, "dat klinkt een beetje beangstigend." Inderdaad. En precies daar ligt een kans voor restaurants. Af en toe is ons brein toe aan rust en willen we ontsnappen aan al dat digitale. Afkicken. En waar kunnen we dat doen? Precies. Als we uit eten gaan, want de eetervaring is immers niet te digitaliseren. Niet-digitale ankers worden belangrijk. Dat zien we ook op andere vlakken: e-readers hebben papieren boeken nog altijd niet overbodig gemaakt, vinyl is aan een opmars bezig en ook analoge fotografie wint opnieuw terrein.

“Af en toe wil ons brein ontsnappen aan al dat digitale” 

Restaurants hebben een mooie niet-digitale toekomst. Verlies uzelf dus niet in QR-codes, want meteen sluipen vanuit die smartphone ook de mails, de stress van het werk, de verslavende sociale media en voor je het weet, de hele metaverse mee aan tafel. Geen goed idee. Vergeet ook robots of andere digitale gadgets. Restaurants zouden wat mij betreft vrijhavens moeten blijven van analoge rust, waar we onze vijf zintuigen op een heel intense en unieke manier kunnen prikkelen. We kiezen er wat we zullen eten op een kaart van papier, we proeven er van door creatieve chefs bereide gerechten, we ruiken er aan onze wijn, en we praten er met andere mensen van vlees en bloed en niet met een robot of een avatar.

Beste restaurants, blijf zalig weg van alles wat digitaal is. We zullen u dankbaar zijn.