'Herrie in de keuken is uit, de keuken van de toekomst is rustig, sereen en stil'

Uit wetenschappelijke studies blijkt dat stilte niet alleen onze bloeddruk verlaagt, maar ook het aanmaken van nieuwe hersencellen in de hippocampus bevordert, hetgeen herinneringen, emoties en leerprocessen bevordert. Maar hoe creëer je stilte en rust in de keuken? Veranderingspsycholoog Herman Konings geeft tips.

Rust in de keuken

Dankzij de vooruitgang in de akoestische wetenschap kunnen we hele omgevingen creëren – zowel binnen als buiten – die geluid absorberen. Een positief gevolg van de quarantaine tijdens de covid-pandemie, was de herontdekking en het grotere bewustzijn van natuurlijke sereniteit: meer stilte in de stad en natuurlijke geluiden zoals vogelgezang en ritselende bladeren. Aan de andere kant nam het geluidsniveau in onze eigen huizen toe, vooral met kinderen die constant thuis waren, hetgeen de behoefte aan een eigen toevluchtsoord heeft versterkt.

De keuken is doorgaans niet geschikt als stilteplek. Niettemin kan het gebruik van sobere materialen (zoals beton en hardhout), strakke vormen, beperkte kleuren (grijs, pastel) en akoestische hulpmiddelen (zoals vilt, mineraal wol en klei) op een synesthetische manier stilte in het hoofd teweegbrengen.

"Moderne horecazaken hebben veelal een rustige en serene uitstraling in de keuken"

Het moderne huis, traditioneel een plek van rust en ontspanning, is tegenwoordig volgestouwd met technologie die afleidt en ruimte inneemt: felgekleurde stofzuigers, gigantische televisies en een overvloed aan elektronische apparaten. De opkomst van smart home-technologie en de toename van elektronica hebben de balans verstoord van sereniteit naar technologische overdaad. Coolblue rapporteerde eind 2020 een stijging van maar liefst 78% in thuisbezorgde bestellingen van elektr(on)ische apparaten in Nederland en België. Technologiebedrijven realiseren zich nu – enkele jaren later – de noodzaak van een evenwicht tussen vorm en functionaliteit. Ontwerpen moeten rustiger worden, met minder glanzende afwerkingen en volumineuze vormen. Dit zie je ook terug in de horeca, moderne zaken hebben veelal een rustige en serene uitstraling in de keuken. De apparatuur die er is, is niet zichtbaar, maar zit opgeborgen in lades of kastjes. 

Bij het vorig jaar geopende restaurant Odille in Sint-Oedenrode, Gemeente Meierijstad, zie je dit terug. De keuken staat hier weliswaar middenin de zaak, maar is heel sereen ingericht. Het keukenblad is leeg en de keuken straalt rust uit. Lees hier meer over Odille »

Verschuiving naar gesloten keukens

In de afgelopen jaren was de open keuken populair, zowel thuis als in restaurants. Op het keukenblad stonden vaak veel gekleurde keukenmachines en -apparaten uitgesteld. Maar psychologen verwachten dat de behoefte aan afgesloten ruimtes, zoals een gecompartimenteerde keuken, weer zal toenemen, vooral onder dertigers en veertigers die relatief snel overprikkeld zijn. Een verschuiving naar gesloten keukens biedt een stille ruimte waar men zich kan terugtrekken en rust kan vinden.

Voedingswetenschapper Bee Wilson observeerde in haar boek The Way We Eat Now (2019) veranderingen in onze eetgewoonten, van hartig naar zoet en van maaltijden naar snacks, en van chaos in de keuken naar rust en regelmaat. Van herrie in de keuken gaan we naar een meer beheerste houding ten opzichte van voeding en koken, zowel thuis als in de horeca.

///

Lees ook de column van Herman Konings over de meest disruptieve ontdekking allertijden »