Het nieuws dat restaurant Eleven Madison Park een plantaardig menu gaat voeren, ging razendsnel de wereld rond. Het zet aan het denken over de plaats van veganistisch in ons dieet.

Coverfoto: Smith & Daughters

Aan de ene kant is het veelzeggend dat een grootheid als chef Daniel Humm deze beslissing durft te nemen. Aan de andere kant is het net zo veelzeggend dat het nieuws behoorlijk opzienbarend is. Voor een restaurant van dit statuur is het uniek. Het roept de vraag op; wanneer is veganistisch mainstream?

Wie naar de cijfers kijkt, zal concluderen dat het nog niet zo ver is. Volgens de Vegetariërsbond eet 1,5% van de Nederlanders veganistisch (zo’n 3% eet vegetarisch). Nederlandse chefs reageerden positief op het nieuws van Eleven Madison Park, maar laten weten geen plannen te hebben het plantaardige voorbeeld te volgen. Dit is echter niet het volledige beeld, wat het makkelijkst te zien is aan een aantal productgroepen.

Plantaardige producten

Melk- en vleesvervangers zijn volop beschikbaar, van supermarkten tot fastfoodketens. Een recent onderzoek laat zien dat  Europa zelfs al in 2025 ‘peak meat’ bereikt: het punt waarop de vleesconsumptie terugloopt. Plantaardige vis lijkt in 2021 ook een doorbraak te beleven. Tot voor kort bleef het achter op vleesvervangers, maar dit jaar presenteren veel bedrijven hun producten, en nemen foodservice bedrijven plantaardige vus op in het assortiment.

Ook gebak en kaas zijn goed verkrijgbaar in vegan variant, al zijn ze minder wijdverspreid dan vleesvervangers. Vooral smeltkaas blijkt nog lastig na te bootsen met plantaardige ingrediënten. Een product dat nog weinig vervangen wordt, is ei. De samenstelling van eieren zorgt ervoor dat ze veel culinaire toepassingen hebben. De meest veelbelovende techniek voor een vegan variant, is op basis van micro-organismen. Maarr het zal  waarschijnlijk nog jaren duren voor eivervangers op het niveau zijn dat vlees nu is. 

Niche of mainstream?

Vrijwel alle klimaatrapporten zijn het erover eens dat we voor een duurzaam dieet minder dieren en meer planten moeten eten. Dit dieet lijkt misschien wel meer op een veganistisch dieet dan op het huidige gemiddelde dieet. Het belangrijkste aspect van veganistische restaurants en producten is dan ook niet dat ze veganistische eters aanspreken, dat is maar een kleine groep. De ‘veganistische’ producten maken het vooral makkelijk voor consumenten met een ‘flexitarisch’ dieet om meer plantaardig te eten. 

Het veganistische dieet is an sich nog niche, maar de invloed van vegan producten op het algemene voedselpatroon is absoluut mainstream en zal de komende jaren alleen nog groter worden.