De meest opvallende ontwikkelingen in financiering van horeca en food

Hoewel het overgrote deel van de mkb- en horecafinanciering nog altijd via een van de vier Nederlandse grootbanken loopt, groeit het aandeel non-bancaire financiering jaar na jaar. Wat zijn de meest opvallende ontwikkelingen in de wereld van financieringen in horeca en food?

Het leeuwendeel van de horecafinanciering loopt nog altijd via een van de vier grootbanken – Rabobank, ABN AMRO, ING, SNS –, naar schatting zeker 70 tot 80%. Daarnaast komt een belangrijk deel van de financiering uit de horecasector zelf. Denk aan brouwers die de tapinstallatie of keukenboeren die apparatuur financieren. En ook groothandels of leveranciers die leverancierskrediet geven, zijn nog altijd een belangrijke financieringsbron voor ondernemers. Toch worden banken terughoudender, en worden microfinanciering, crowdfunding en sharefunding steeds populairder.

Banken terughoudender

Banken worden steeds terughoudender bij het verstrekken van financiering aan de horeca. Stichting MKB Financiering stelt dat het midden- en kleinbedrijf (mkb) steeds vaker op zoek gaat naar alternatieven. “De snelheid, persoonlijke aandacht en flexibiliteit in financieringsproducten van non-bancaire kredietverstrekkers, maken dat steeds meer (kleine) ondernemers daar aankloppen voor financieringsaanvragen”, aldus Ronald Kleverlaan, voorzitter van de Stichting MKB Financiering.

Dat banken terughoudender worden met het verstrekken van financieringen heeft een aantal oorzaken:

• Sinds de financiële crisis moeten banken aanvragen strenger beoordelen en lopende kredieten beter monitoren. Dat brengt hogere kosten met zich mee. 

• Banken sluiten steeds meer bankfilialen, wat banken en ondernemers uiteendrijft. Het lokale netwerk van bankadviseurs en mkb’ers verdwijnt. 

• Ook de coronacrisis heeft niet geholpen. Die heeft ervoor gezorgd dat veel bedrijven hebben ingeteerd op hun eigen vermogen, waardoor ze minder kunnen lenen.

Meer weten over deze en andere ontwikkelingen in de foodbranche? Reserveer ons Trendreport. Klik hier »

Microfinanciering groeit

Waar banken zich terugtrekken, zijn internetondernemingen in opkomst op de kredietmarkt. Qredits is zo’n Nederlandse organisatie die microkrediet en advisering biedt aan ondernemers in het midden- en kleinbedrijf. In 2021 ging Qredits een samenwerking aan met Grolsch om horecaondernemers te helpen in financieel zware tijden. De twee bedrijven sloegen de handen ineen en faciliteerden een speciale kredietvorm waarbij de brouwerij deels borg stond voor het kredietbedrag. Dankzij de samenwerking met Grolsch was Qredits bereid 1% rentekorting op de bestaande tarieven te geven. Grolsch nam op haar beurt de behandelingskosten voor haar rekening.

Crowdfunding professionaliseert

Crowdfunding is een fenomeen dat pas in het begin van deze eeuw is ontstaan. Crowdfunding, of publieksfinanciering, is een alternatieve vorm om geld op te halen die begon in de culturele en creatieve sector. Inmiddels is het ook voor het mkb en de horeca een serieuze bron van financiering. Startende ondernemingen gebruiken het om (een deel van) hun investering op te halen. Bestaande ondernemers zetten het steeds vaker in om groeiambities te realiseren.

Veel ondernemers kiezen ervoor om ‘de crowd’ te betrekken bij hun plannen en zetten crowdfunding daarom ook in als onderdeel van hun marketing. Het zijn vaak fans van het concept of de ondernemer die bereid zijn om een bedrag in te leggen. Crowdfunding wordt op die manier ingezet als klantenbinding. Het komt vaak voor dat je als investeerder een bepaalde incentive krijgt, zoals korting op de rekening, gratis producten of een VIP-behandeling.

De Utrechtse microbierbrouwer vandeStreek had eind augustus binnen acht uur al het maximum campagnebedrag van € 125.000,= bijeen voor een tweede locatie van de stadsbrouwerij. 148 crowdfunders legden geld in. Om fans die ‘te laat’ waren toch een kans te geven om crowdfunder te worden, werd de crowdfundactie heropend. Enthousiastelingen kunnen nu in de voorverkoop biertegoed bestellen. Het geld dat ze inleggen, kunnen ze na opening verzilveren voor bier. 100 euro investeren staat voor 100 euro biertegoed in de nieuwe locatie. 

Sharefunding rukt op

Vrij nieuw is dat het coöperatie-denken ook bij jonge bedrijven in foodservice aan populariteit wint. In het afgelopen jaar hebben maaltijdboxservice Boerschappen, organic winery Neleman en klimaatpionier Wouter Staal van YB de overstap naar een coöperatie gemaakt. Net als bij crowdfunding gebruiken zij hun loyale fanbase om hun bedrijf te laten groeien. In alle drie de gevallen lukte het om in heel korte tijd de doelbedragen te behalen. In plaats van crowdfunding wordt in dit geval gesproken over sharefunding.

Sharefunding is een alternatief voor traditionele financiering. Bij crowdfunding trek je als ondernemer vreemd vermogen aan: er ontstaat een schuld (in geld of product) die je – vaak met rente – moet terugbetalen. Bij sharefunding verhandel je aandelen in ruil voor geld: dat zorgt voor eigen vermogen in plaats van schuld. Daarom praat je bij sharefunding niet over schuldeisers, maar over mede-eigenaren. De mede-eigenaren delen mee in de winst en waardestijging van het bedrijf. Door de digitalisatie van aandelen wordt verhandelen eenvoudig. 

Broccoli is een voorbeeld van zo’n platform waarop groene ondernemingen en duurzame consumentenmerken in de food & drinks-sector via sharefunding (groei)kapitaal kunnen aantrekken. Het platform richt zich op innovators in de foodsector.