Herman Konings is veranderingspsycholoog. Al 25 jaar bestudeert hij wat mensen vandaag anders doen dan gisteren, en voorspelt hij wat mensen morgen anders doen dan vandaag. De grootste trend die hij signaleert op het gebied van psychologie en food: mood food, een markt die in de komende jaren zal uitgroeien naar een wereldmarkt ter waarde van meer dan 66,5 miljard euro. Wat mood food precies en hoe het effect kan hebben op ons lichaam legt hij uit. 

Ik ben een statistical fact chipmunk: ik knabbel graag – tot op de pit – op wetenschappelijk gestoelde weetjes. Zo laat Wikipedia weten dat een menselijk lichaam zo'n 37.200 miljard cellen bevat, zonder daarbij de naar schatting 38.000 miljard bacteriën in ons maag- en darmenstelsel te rekenen!

Van de meer dan duizend soorten darmbacterieën draagt ieder mens zo’n 150 soorten in een heel persoonlijke melange. Dat menselijke microbioom is even uniek als je vingerafdruk of DNA. Je kunt je wel afvragen of je deze kolonie als een groep opvarenden van je lichaam moet beschouwen: zijn het vakantiecruisers of is het een commando-eenheid van je eigen lichaam?

Onderbuikgevoel

In zijn boek De Kleine Verlossing (2017) suggereert de Nederlandse bioloog Midas Dekkers op smakelijke wijze dat ons microbioom ons tweede stel hersenen is dat ons doen, denken, voelen en handelen bepaalt en wellicht veel meer dan we vermoeden. Emeran Mayer, gastro-enteroloog aan de University of California in Los Angeles, liet in The Atlantic optekenen dat tijdens de jaren 10 heel wat wetenschappelijk studiewerk verbanden heeft blootgelegd tussen de gezondheid van onze darmflora en onze mentale gezondheid. De bionijverheid achter onze navel zou zelfs een cruciale rol spelen bij angststoornissen, depressie en autisme. 

Wat je eet bepaalt hoe je je voelt

John Cryan, neurowetenschapper aan het University College of Cork in Ierland en co-auteur van The Psychobiotic Revolution: Mood, Food and the New Science of the Gut-Brain Connection (2017), claimt dat bacteriën ook een evolutionaire relatie met ons brein hebben. De mens functioneert al miljoenen jaren als ruimteschip voor micro-organismen.

Hoe preciezer die beestjes onze stemming kunnen aansturen, hoe meer controle ze hebben over hun eigen overlevingskansen. Gelukkige mensen zijn meer sociaal vaardige mensen. Hoe socialer de mens, hoe meer kansen de bacteriën hebben op verspreiding en overleving. “Hoe beter we begrijpen hoe het microbieel netwerk tussen ons darmstelsel en ons centraal zenuwstelsel werkt, hoe preciezer we psychiatrische afwijkingen kunnen gaan behandelen”, betoogt Cryan. Tegelijk zien we steeds meer mensen, op alle continenten, die weigerachtig staan tegenover eenzijdige farmaceutische oplossingen en die zich voor meer holistische behandelingen willen lenen. 

Topsport begint bij een goed microbioom

Ons microbioom bestaat niet enkel uit een netwerk eencellige fabriekjes van neurotransmitters die het welbehagen van onze grijze massa bepalen. In 2018 onthulden enkele onderzoekers aan de Harvard School of Public Health hoe micro-organismen in de darmflora van topatleten aan de basis liggen van hun heldendaden. Van optimale energieverbranding tot reactiesnelheid, concentratievermogen, explosieve kracht, uithoudingsvermogen. Veel hiervan ligt verborgen in de onderbuik.

Biostatisticus Curtis Huttenhower werkt aan een methodiek om het verband tussen het microbioom en topprestaties volledig in kaart te brengen. Hij ziet de toekomstige mogelijkheid van allerlei probiotica waarbij mensen de vruchten kunnen plukken van elkaar biotische entiteiten. Kunnen we binnenkort een kopie maken van het microbioom van Usain Bolt, Ashleigh Barty of Christiano Ronaldo? En kunnen we hun unieke vaardigheden kopiëren of adopteren via de jungle van onze darmen? 

Probiotica groeiende trend

Geneticus Jonathan Scheiman van de Harvard Medical School is erin geslaagd die bacteriën af te scheiden die na zware lichamelijke (sport)inspanningen vermoeidheid en pijn intomen, en ons helpen weer op krachten te komen door de vrijgekomen metabolieten af te breken. Zijn werk opent perspectieven voor een nieuwe generatie probiotische sportdranken. 

Omdat ook het blinde geloof in veelbelovende 'revolutionaire' dieetrages afneemt en het bewustzijn omtrent de positieve invloed van bacteriën op onze gezondheid groeit, mogen we de ontplooiing van een gut health-markt verwachten met wetenschappelijk onderbouwde bacteriële producten op maat. Global Markets Insights voorspelt nu (eind 2021) dat de globale markt voor probiotica, dankzij programma’s op maat en partnerships met (ook) traditionele voedingsproducenten, in 2024 zal groeien tot een wereldmarkt van meer dan 66,5 miljard euro. In 2019 – net vòòr de coronapandemie – lag de verwachting voor het jaar 2024 nog een kwart lager (50 miljard euro). 

Darmflora op maat

Amerikaanse biotechstarters als Ixcela en Thryve dumpen alvast het one-size-fits-all-paradigma en stellen consumenten in staat de gezondheid van hun microbioom op te volgen, te onderhouden en te verbeteren met probiotica. Hiervoor schrijf je in op een abonnementsformule, waarna je een testkit ontvangt, een druppeltje bloed moet prikken en terugzenden om enkele dagen later het zogenaamde Internal Fitness Profile – de identiteitskaart van je darmmicrobioom – te vernemen. Van dan af krijg je maandelijks ook een zwik gepersonaliseerde voedingssupplementen en elke drie maanden een nieuwe – opgelet voor de tongbreker – postorderbloedprikkit ter opvolging.

Van foodprofessional naar moodprofessional

Naarmate het besef groeit dat het menselijk maag-darmkanaal een fundamentele rol speelt, niet alleen in onze algemene gezondheid, maar ook en vooral in ons mentale huishouden – van het wisselgeld als humeur en gepieker tot de zwaardere hypotheken als depressies en dementie – zullen consumenten steeds meer op zoek gaan naar gepersonaliseerde voedingsdiensten die zowel inzicht als praktische aanbevelingen kunnen bieden. En dan moeten we die ‘voedingsdiensten’ kamerbreed interpreteren: niet enkel de diëtist of reformconsulent, maar juist ook de snackproducent, mixologist of pizzabakker. Kortom foodprofessional, laat de moodprofessional in u wakker! 

Bekijk hier ook de video waarin Herman Konings het fenomeen mood food uitlegt.