Na een decembermaand van overvloed kiezen veel mensen ervoor om het jaar te beginnen met dry january; een maand zonder alcohol. Alcoholvrij is een trend die al langer in de lift zit, ook buiten de  goede voornemens om. We zetten een aantal trends en ontwikkelingen op een rij.

Bewust omgaan met alcoholgebruik, conscious drinking, is geen nieuwe trend. Met name jongeren kiezen er al een aantal jaar vaker voor om minder, of zelfs helemaal geen alcohol te drinken. Ook in de gastronomie zie je steeds vaker 0.0-pairings naast de traditionele wijn-pairings en bob-arrangementen.

“Wie tijdens een diner in een restaurant of bij een cafébezoek geen alcohol drinkt, wil graag een lekker alternatief in het glas”, stelt ook wijnjournalist Esmee Langereis. Met haar platform What to Drink maakt ze consumenten en professionals wegwijs in het aanbod van alcoholvrije opties.

Het is volgens Langereis belangrijk om met aandacht te communiceren rond alcoholvrij. Overweeg als horecaondernemer bijvoorbeeld een aparte drankkaart met daarop alle alcoholvrije opties. “Daarmee geef je de alcoholvrije drinker extra aandacht en veel keuze.” Zelf is Langereis meer fan van een mix op de reguliere drankenkaart. “Zo ziet iedereen wat je aan alcoholvrije dranken hebt. Behandel het bij voorkeur net zoals je met vega en vlees op de menukaart doet. Die staan vaak door elkaar met enkel een icoontje om de vega(n) opties eruit te laten springen. Zo kun je ook perfect je alcoholvrije opties presenteren.”

Bekijk hier 10 tips van Esmee Langereis rondom 0.0% »

Feiten en cijfers

  • Bijna 8 van de 10 Nederlanders van 18 jaar en ouder (77,5%) drinkt weleens alcohol (cijfers 2022).

  • 43,5% van de volwassen bevolking houdt zich aan het advies van de Gezondheidsraad en drinkt geen of weinig alcohol.

  • Ruim 1 op de 15 (6,5%) volwassen Nederlanders drinkt overmatig en 8,3% is een zware drinker

  • Overmatig drinken: meer dan 14 (vrouwen) of 21 (mannen) glazen alcohol per week.

  • Zwaar drinken: minstens één keer per week minimaal 4 (vrouwen) of 6 (mannen) glazen alcohol op één dag.

  • Er zijn meer mannen (21,0%) dan vrouwen (10,4%) die maandelijks alcoholvrij bier drinken.

  • Mensen uit de leeftijdsgroep 25 tot 29 jaar (20,9%) en uit de leeftijdsgroep 30 tot 39 jaar (19,1%) drinken het vaakst alcoholvrij bier.

  • De cijfers voor het gebruik van alcoholvrij bier verschillen per opleidingsniveau. Nederlanders met een hbo/wo opleiding drinken het vaakst alcoholvrij bier (23,5%), gevolgd door volwassenen met een havo, vwo of mbo opleiding (12,3%) en basis/vmbo geschoolden (7,3%).

Bron: Trimbos-Instituut

Alcoholvrije alternatieven

Even geen alcohol drinken, is lang niet zo saai als het lijkt. Zo waren horecagasten een aantal jaar geleden nog tot bruiswater of cola veroordeeld, nu is de keuze reuze aan alternatieven die ondernemers op de kaart kunnen zetten. Er zijn verrassend veel lekkere alternatieven voor alcoholhoudende dranken. 

Een ouderwets 0.0 biertje

De meest populaire alcoholvrije drank is nog steeds bier. De afgelopen tien jaar steeg de verkoop met 480%. Ooit had Bavaria de primeur met het eerste 0.0 biertje (in 1988). Daarna volgde het alcoholarme-en vrije Radler, het wielrenvriendelijke bier (doorgaans zo’n 2% alcohol). Amstel was de eerste (in 2013) in Nederland, maar Radler wordt inmiddels al jaren door vele Nederlandse brouwers omarmd. De laatste jaren is alcoholvrij of -arm bier het snelst groeiende biersegment. En er is steeds meer te kiezen. Met dank aan de vele microbrouwerijen die zich veelal ook NoLo-speciaalbieren storten. Denk aan weizen, amber en IPA, maar dan laag alcoholisch of alcoholvrij. Met ludieke namen als Jopen Non IPA en Superb-Owl van ‘t Uiltje.

Alcoholvrij behoort tot één van de grote trends voor 2024, lees hier meer »

Frits Dunnink is gediplomeerd biersommelier en schrijver van het boek 0.0 - Alcoholvrij bier in de Lage Landen. De populariteit van 0.0% bier is volgens hem te verklaren door meerdere aspecten. Dunnink: “Consumenten gaan steeds bewuster om met wat ze eten en drinken. Ze kiezen er regelmatig voor om een avond geen alcohol te drinken vanwege hun gezondheid. De pandemie heeft die aandacht voor gezondheid nog eens versterkt."

Wat is 0.0 eigenlijk?

In Nederland is maximaal 0,1% alcohol toegestaan wil je bier of andere drank mogen verkopen onder de noemer ‘alcoholvrij’. De Europese Commissie hanteert een andere, ruimere norm: 0,5%. Deze wordt nagevolgd door België en Duitsland. En er zijn landen in de EU die zelfs nog royaler zijn. Spanje bijvoorbeeld: daar mag bier zelfs tot 1,2% alcohol bevatten en tegelijkertijd het predicaat ‘alcoholvrij’ dragen. 

Sterke drank zonder kater

Naast bier krijgen ook sterke dranken steeds meer 0.0% klonen. Eerder schreven we over het Australische Lyres dat een hele serie alcoholvrije sterke dranken (whiskey, rum, gin, campari) op de markt brengt die zo dicht mogelijk tegen het origineel aanleunen. De Engelse distilleerderij Seedlip was in 2015 de eerste die een non-alcoholisch gedistilleerd op de markt bracht. De gin-vervangers zijn nog altijd populair. Sinds kort mikken ook de grote (internationale) drankproducenten op alcoholvrij. Zo maakt de Nederlandse distilleerderij Hooghoudt een 0.0% Jenever. 

Mocktails uit blik

Non-alchoholische cocktails stijgen in populariteit, zo blijkt ook uit onderzoek van Brandwatch, een Brits bureau dat onderzoek doet naar wereldwijde posts en gesprekken op social media. Online namen de gesprekken over mocktails met 14% toe in de periode van juni 2022 tot mei 2023. 
De markt voor cocktails uit fles of blik, voor thuis of in de horeca groeit, en daarbij ook het pre-mixed mocktailsegment. 

Wijn is achterblijver

Alcoholvrije wijn is nog een beetje een achterblijver in de NoLo trend, hoewel het aanbod wel degelijk groeit. Een bekende Nederlandse man die zich er mee bezig houdt is Ilja Gort. Hij vormde zijn Château La Tulipe vorig jaar om in Château Gort & Gort, dat hij runt met zijn zoon Klaas Gort. Onder het motto ‘terug naar de natuur’ gaan vader en zoon zich concentreren op het kleinschalige wijnmaken, waarbij duurzaamheid en kwaliteit centraal staan. Onder het label Gort & Gort komen de zogenoemde Prestige-wijn en het paradepaardje ‘Château Gort & Gort Bordeaux Supérieur AOC’, als ook de alcoholvrije mousserende 0.0% wijn gemaakt van de Grenache en Syrah druiven. 

Not-wines: to wine or not to wine

In plaats van 0.0 wijnen doen juist not-wines het de laatste tijd goed. Not-wines zijn alcoholvrije dranken die qua smaak en mondgevoel doen denken aan wijn, alleen zijn ze op een andere manier geproduceerd. Waar non-alcoholische wijnen in feite wijnen zijn waar de alcohol is uitgehaald, worden not-wines opgebouwd uit onder andere druivensap, gedroogd fruit, kruiden, groentesappen en extracten. 

Aangeschoten zonder alcohol

Nieuw in de categorie alcoholvrij zijn dranken die claimen een effect te hebben op je gevoel, humeur en brein dankzij stimulerende kruiden of CBD – een niet-psychotische cannabinoïde die uit hennep wordt gewonnen. Zo is er het merk Recess, dat een lijn dranken en poeders op de markt brengt en deze adverteert als een 'tegengif voor de moderne tijd'. Benjamin Witte, de oprichter van het merk, zegt dat de drankjes van Recess mensen helpen om zich 'kalm en ontspannen' te voelen. In de productlijn Recess Mood wordt magnesium L-threonaat gebruikt. Volgens Witte een nieuwe, effectieve vorm van magnesium die de productie van dopamine en serotonine in de hersenen katalyseert, zo stelt hij in een artikel in The New York Times. 

Lees hier meer over deze nieuwe categorie dranken »

Prohibition Partners, een onderzoeks- en consultancybureau dat kijkt naar het wereldwijde gebruik en de potentie van cannabis, voorspelt in een rapport dat in juni 2020 werd uitgebracht, dat de populariteit van cannabisdranken de komende jaren flink zal groeien. Zo verwacht het bureau dat de markt van $ 1,82 miljard eind 2020, zal groeien naar liefst $ 5,8 miljard in 2024.