Van 30 november tot en met 12 december vindt in Dubai de jaarlijkse klimaatconferentie van de Verenigde Naties plaats. Het is de 28e keer dat de ‘Conference of the Parties’ in het kader van wereldwijde klimaatverandering wordt georganiseerd. Daarom staat deze bijeenkomst ook wel bekend als ‘COP28’ . Voor het eerst zijn tijdens de klimaatconferentie Food & Agri belangrijke thema’s.

De 193 aanwezige landen hebben in eerdere klimaatconferenties beloofd hun uitstoot van broeikasgassen te beperken. Tijdens deze 28e bijeenkomst wordt door hen opnieuw gekeken naar hun klimaatbeloftes en -voornemens. Voor het eerst zullen deelnemende landen ook de tussenstand van hun klimaatbeleid moeten presenteren. Zo’n 50% van de landen loopt achter op die afspraken, zo stelde het Planbureau voor de Leefomgeving al vast. Slechts 11 van de 193 deelnemende landen lijkt op weg te zijn de doelen te halen, waaronder Rusland, China en India. Feit is dat sinds de eerste klimaattop in Berlijn in 1995, de emissies van broeikasgassen mondiaal alleen maar zijn gestegen.

Food & Agri op de agenda

Voor de eerste keer sinds de start van de klimaatconferenties is Food & Agri een belangrijk onderwerp. Er zal worden gesproken over de impact van het wereldwijde voedselsysteem op de klimaatcrisis, en er wordt gekeken naar mogelijkheden om de CO2-uitstoot van dat voedselsysteem te beperken. Niet alleen de Verenigde Naties luidt de alarmbel. Ook ruim driekwart van de Nederlanders maakt zich zorgen om het klimaat, zo blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, uitgevoerd aan de vooravond van de klimaattop. Het percentage zorgenmakers is even hoog als drie jaar geleden, maar de zorgen zijn ernstiger geworden. 44% van de Nederlanders vindt dat het klimaatbeleid van de overheid niet ver genoeg gaat.

Tijdens COP28 geven ngo’s, regeringsleiders en belangenorganisaties presentaties en toespraken, terwijl achter de schermen wordt onderhandeld over een gezamenlijke eindverklaring. Het belang van een plant-based menu en de voortgang van de eiwittransitie komt tijdens COP28 ook aan bod. Een plantaardig dieet kan namelijk leiden tot een afname van 75% CO2-uitstoot, watervervuiling en landgebruik ten opzichte van een dierlijk dieet, aldus cijfers van Oxford University.

Food Systems Pavilion

In het conferentiecentrum bevindt zich tijdens de conferentie ook het Food Systems Pavilion. Het paviljoen is een samenwerking tussen verschillende internationale foodbedrijven. Parallel aan het COP 28-programma is er in het foodpaviljoen ook een dagelijks programma. Iedere dag staat in het teken van een ander thema. Regeneratieve landbouw, voeding en gezondheid en het terugdringen van voedselverspilling zijn enkele van deze thema’s.

Aanwezigen

Op de klimaattop worden leiders uit bijna tweehonderd landen verwacht. De Amerikaanse vicepresident Kamala Harris zal aanwezig zijn samen met minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en klimaatgezant John Kerry. Vanuit Nederland neemt een afvaardiging van het demissionaire kabinet deel aan de klimaatconferentie in Dubai. Onder andere minister-president Rutte, minister Jetten voor Klimaat en Energie, minister Kaag van Financiën, minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof, minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat en staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat reizen daarvoor in de komende dagen af naar de Verenigde Arabische Emiraten.

Klimaatcijfers

  • Sinds het begin van de 19e eeuw is de aarde ongeveer 1,2 graden opgewarmd. In Nederland is het anno 2023 2,5 graad warmer dan in 1900. Op de noordpool is de temperatuur 3 graden hoger dan in 1980.

  • Het wereldwijde voedselsysteem is goed voor 25 tot 35%van alle CO2-uitstoot. Het verschil in percentage hangt af van de definitie die wordt gehanteerd. Het maakt de agrifoodsector, na de fossiele industrie, tot de belangrijkste vervuiler.

  • Sinds 1990 heeft het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) zes rapporten gepubliceerd. In maart 2023 verscheen nummer zes, het ‘syntheserapport’ met daarin alle kennis van de afgelopen jaren over klimaatverandering. En dat is nogal wat: 14.000 wetenschappelijke studies zijn op een rij gezet.

  • Deze studies zeggen dat de opwarming van de aarde 'voor meer dan 100%' wordt veroorzaakt door broeikasgassen, die worden uitgestoten als gevolg van menselijk handelen. Het IPCC stelt: ‘Het is onbetwistbaar dat menselijke invloed de dampkring, de oceaan en het land heeft opgewarmd.’

  • De belangrijkste aanbeveling van het IPCC is dat het beslissende moment om de uitstoot van CO2 te verminderen nu is aangebroken. Om te voorkomen dat de gemiddelde temperatuur op aarde meer stijgt dan 1,5 graad ten opzichte van het pre-industriële niveau, moet er de komende jaren een forse reductie van emissies plaatsvinden. Het IPCC stelt dat we in 2030 de uitstoot van broeikasgassen gehalveerd moeten hebben. In 2050 moet de wereld op netto-nul uitstoot zijn beland.

  • Een eenvoudige rekensom maakt de noodzaak helder. Het wereldwijde ‘koolstof-budget’ om binnen de anderhalve graad opwarming te blijven is in 2020 begroot op maximaal 500 gigaton (1 gigaton is duizend miljard kilo). Die hoeveelheid kan er volgens de onderzoekers nog worden uitgestoten voordat het plafond is bereikt. Jaarlijks stoot de industriële wereld ongeveer 40 gigaton CO2 uit. Aangezien we de afgelopen jaren er niet in geslaagd zijn de uitstoot te verminderen, betekent dat dat er nog ‘ruimte’ is voor 380 gigaton CO2 voordat we het kantelpunt van anderhalve graad opwarming hebben bereikt. Volgens berekeningen gaan we met het huidige beleid in 2030 echter al richting de 60 miljard ton per jaar.

  • Als we er niet in slagen de uitstoot te verminderen, dan zijn we binnen een decennium door ons ‘budget’ heen en is 1,5 graad opwarming voor 2050 een feit. Indien we blijven doorgaan met de jaarlijkse uitstoot van 40 gigaton, is opwarming met 3 graden aan het eind van deze eeuw de voorspelde uitkomst. Zelfs een opwarming met 4 tot 5 graden is dan niet meer uitgesloten.

Meer cijfers over de impact van ons voedselsysteem op het klimaat vind je in het Food Inspiration Trend- & Transitierapport. Vraag hier de gratis preview aan »