Afgelopen week organiseerden wij de Trendtable. Tijdens een culinaire trendreis serveerden wij in De Verspillingsfabriek in Gemeente Meierijstad in 9 sessies aan ruim 750 foodprofessionals onze verwachtingen voor de toekomst. Door een nieuwsbericht in de krant realiseert Food Inspirations hoofdredacteur Maaike de Reuver zich dat de ontwikkelingen die werden geserveerd pijnlijk actueel zijn: de foodsector roept om verandering. Want ons voedsel wordt niet eerlijk over de wereld verdeeld.

In de Volkskrant van zaterdag stond namelijk dit dit artikel. Het artikel gaat over de havens van Oekraïne, die Rusland niet langer blokkeert, waardoor graan weer geëxporteerd kan worden. Maar niet per se naar de plekken waar het voedsel het hardste nodig is... 

De wereld kampt met een tekort aan graan sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne. Het land wordt ook wel de graanschuur van Europa genoemd. Samen met Rusland is Oekraïne goed voor zo’n 30% van de wereldwijde graanexport. Maar doordat Rusland de havens van Oekraïne maandenlang blokkeerde, kon het graan niet geëxporteerd worden, met een wereldwijd tekort en een stijging van de graanprijzen tot gevolg. In augustus beëindigde Rusland de blokkade van de havens; waardoor graan weer geëxporteerd kon worden. Een goede zaak voor de hele wereld, zou je denken. Zelfs António Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, gaf aan blij te zijn met deze ontwikkeling, die volgens hem bij zou dragen aan minder honger in de wereld. Maar niets is minder waar, zo blijkt uit onderzoek van de Wageningen Universiteit. 

The happy few profiteert 

Tijdens de Trendtable passeerde the happy few bingo: op een ludieke manier selecteerde een showmaster acht gelukhebbers die een grote schaal vol met gouden chocolaatjes kregen geserveerd, inclusief een glas champagne. De andere gasten kregen niks. Met het vrijgekomen graan lijkt hetzelfde aan de hand: het merendeel daarvan komt terecht bij welvarende landen, bij the happy few. Het overgrote deel van de wereldbevolking profiteert niet of amper mee. Slechts 5% van de tarwe die sinds het uitbreken van de oorlog uit Oekraïne is geëxporteerd, kwam terecht in Afrika. De rest ging naar landen als Nederland, Italië en Spanje, zo stelden de experts van de Wageningen Universiteit, aldus het artikel in de Volkskrant.

Waarom wordt het graan niet eerlijk verdeeld? Dat zit zo: in de jaren zeventig en tachtig werd door de Wereldhandelsorganisatie de landbouwsector vergaand geliberaliseerd. Vrije handel zou goed zijn voor een efficiënte productie en distributie van voedsel. Het resultaat was dat landen die flink konden investeren in technologie profiteerden, terwijl kleine boeren zonder veel financiële middelen aan het kortste eind trokken. Het resultaat was een zeer winstgevende landbouw en vleessector in rijke landen, tegenover kleinschalige boeren die amper rond kunnen komen in ontwikkelingslanden. 

Vrijgekomen graan helpt vleesindustrie in rijke landen

De graangate maakt pijnlijk duidelijk dat de ‘de echte wereld van food’ ook niet eerlijk verdeeld is. Want in plaats van het vrijgekomen graan over de wereld te verdelen en daarmee een deel van de voedselschaarste in arme landen op te lossen, gaat het vooral naar welvarende landen, die het overigens voornamelijk gebruiken als veevoer. Want vlees levert meer op dan brood. Zo krijgt het vee in rijke landen dus meer te eten dan consumenten in ontwikkelingslanden. 

---

Lichtpuntje na het organiseren van de Trendtable: vrijwel alle tafelgasten die tijdens de bingo als happy few winnaars uit de bus kwamen, voelden zich ongemakkelijk bij die situatie. Het liefst wilden zij de chocolaatjes delen met hun tafelgenoten die niks hadden. Hopelijk zien the happy few in ‘de echte wereld’ ook in dat er pas een eerlijk voedselsysteem gerealiseerd kan worden als we voedsel daadwerkelijk eerlijk over de wereld gaan verdelen. En ja, die happy few zijn wij in dit geval als inwoners van een welvarend Nederland dus ook…