Het is bijna drie maanden geleden dat Rusland op 20 februari de aanval op Oekraïne opende.  De humanitaire crisis die daar het gevolg van is wordt met de dag groter en schrijnender. Hans Steenbergen schreef in zijn opiniestuk over de de Nederlandse boer Kees Huizinga in Oekraïne, die blogt over de situatie in het land en de voedselcrisis die de oorlog teweeg brengt. Hoe gaat het nu met hem en welke initiatieven zijn er in de tussentijd ontstaan om Oekraïne te steunen?

Tekorten op de wereldmarkt

"Rusland heeft ons allemaal aangevallen", schreef Kees Huizinga op zijn blog. Hij waarschuwde al in het begin van de invasie voor een mondiale voedselcrisis als de boeren in zijn land niet meer kunnen produceren. Helaas is de oorlog in Oekraïne – sinds de eerste blog van boer Kees – alleen maar verder uit de hand gelopen. Overheden wereldwijd leggen Rusland sancties op, maar die lijken vooralsnog geen enkele invloed te hebben op de losgeslagen president Vladimir Poetin.

Talloze Oekraïners zijn inmiddels gevlucht op zoek naar een veilige plek. In Nederland zijn al meer dan 50.000 vluchtelingen gearriveerd, waarvan het grootste gedeelte vrouwen en kinderen; de meeste mannen blijven achter om hun land te verdedigen. Voor Kees goldt het omgekeerde. Hij werd begin maart juist door de Oekraïense Agrarische Raad naar Europa gestuurd met een belangrijke boodschap. 

“Ze hebben me in feite bevolen om naar Europa te gaan om de wereld te vertellen over de ramp die op ons afkomt als grote delen van de 36 miljoen hectare landbouwgrond in Oekraïne niet worden beplant. Want als er deze zomer geen oogst is in Oekraïne, ontstaat er een enorm tekort aan tarwe en andere granen op de wereldmarkt.” Toen hij in april terugkeerde om het zaaiseizoen te starten, stuitte de boer – samen met vele collega's – op nieuwe problemen. Enorme hoeveelheden graan, bestemd voor de wereldmarkt, kunnen door de oorlog Oekraïne niet uit.

Steun voor het binnenland

Kees probeert op allerlei manieren bewustzijn te vergroten over de problemen rondom distributie, oogst en het wankele voedselsysteem. Daarnaast zet hij zich samen met zijn vrouw Emmeke ook in voor diverse hardgeraakte regio’s in Oekraïne. Met Stichting de Leeuw Kyiv houden ze zich bezig met de financiering van goederentransport naar binnenlandse bestemmingen in nood. “Onze vrachtwagens gaan rechtstreeks naar de door Russen verlaten gebieden. Tijdens hun terugtrekking hebben Russische soldaten niet alleen honderden onschuldige burgers verkracht en gedood, maar ook alles wat ze onderweg tegenkwamen geplunderd en vernietigd. We vragen alle ondernemers in de voedingsindustrie om ons te voorzien van houdbaar voedsel: we hebben behoefte aan pasta, rijst, blikgroenten, soepen en ga zo maar door.” 

#CookforUkraine

Het zijn heftige beelden en zware boodschappen die we de afgelopen weken krijgen uit Oekraïne. Toch zit het in de menselijke natuur om na de eerste schok en afschuw, een beetje gewend te raken aan het nieuws. Gelukkig zijn er mensen als Kees en Emmeke die ons scherp en op de hoogte houden. Maar ook andere organisaties zetten zich nog volop in op bewustzijn, inzamelingsacties en actie tegen de oorlog, ook binnen de de food- en hospitalitybranche. 

Eerder schreven we over #EveryBedHelps van de organisatie Hospitality Helps, die als doel heeft tijdelijke hotelaccommodatie te bieden aan Oekraïners die noodgedwongen hun thuisland hebben verlaten. Ook is er de hashtag #CookforUkraine. Wie deze intikt op sociale media komt talloze bijdragen tegen van zowel particulieren als bedrijven die Oekraïense gerechten te maken om op deze manier geld te werven voor hulporganisaties.

Initiatiefnemers van deze actie zijn Olia Hercules & Alissa Timoshkina. De twee foodondernemers leerden elkaar kennen als studenten in Londen. Hercules groeide op in Oekraïne, terwijl Timoshkina uit Rusland komt. Toen de oorlog in Oekraïne uitbrak lanceerden ze #CookForUkraine, een door restaurants aangestuurd initiatief in samenwerking met UNICEF. Het project vergroot het bewustzijn rond de humanitaire crisis en zamelt geld in om kinderen en gezinnen te helpen die door het conflict zijn ontheemd. Eind april wonnen Hercules en Timoshkina de Champions of Change-prijs, die werd uitgereikt door The World’s 50 Best. De award vormt een onderdeel van het 50 Best for Recovery-initiatief, dat in 2021 in het leven is geroepen om de horeca te steunen in moeilijke tijden. De prijs wordt uitgereikt aan individuen in de hospitaliysector die positieve verandering bewerkstelligen. Aan de award is ook een gelddonatie verbonden, zodat de ontvangers hun initiatieven kunnen blijven uitbouwen.

Praktische hulp is belangrijk

Ook de Stichting Vakbekwaamheid Horeca (SVH) startte in de begindagen van de oorlog een speciale actie voor Oekraïne. De stichting riep horecascholen op om mee te werken aan ‘Koken voor Oekraïne’, waarbij het de bedoeling was om gasten typisch Oekraïense gerechten te serveren. SVH bood voor deze actie gratis filmlessen aan met speciale Oekraïense recepturen van sterrenchef Menno Post van restaurant Olivijn*. Op 12 en 14 april stond op het kantoor van SVH alles in het teken van Oekraïne. In de bedrijfsbrasserie konden gasten lunchen met typisch Oekraïense gerechten op het menu. Er werd 1.250 euro opgehaald.

“We hebben veel reuring gemaakt en het is fijn dat de actie door veel scholen en organisaties is opgepakt,” vertelt Post. Toch benadrukt de chef dat het belangrijk is dat we ons blijven inzetten en ook dat er meer steun nodig is dan alleen het doneren van geld. We zijn sinds de actie nu een dikke maand verder. Mensen vergeten het nieuws niet, maar je wordt er toch een beetje immuun voor. Ik denk dat praktische hulp bieden ook heel belangrijk is. Sinds een aantal dagen hebben wij bij Olivijn iemand uit Oekraïne in dienst genomen. Het is fijn als je iemand kan helpen aan werk. Daarnaast hebben we diegene ook concreet geholpen met het vinden van onderdak. Als je de ruimte hebt als ondernemer om ook op praktisch vlak te helpen, vind ik dat je dat moet doen.”

Bier voor het goede doel

Een initiatief dat afgelopen week in het nieuws kwam is de niche-actie 'Brew for Ukraine', waarbij bierbrouwers overal ter wereld nieuwe speciaalbieren brouwen om geld op te halen voor non-profit organisaties die zich inzetten in Oekraïne. De actie startte met een aantal onafhankelijke kleinschalige brouwers, maar kreeg veel extra aandacht toen AB Inbev – een van de grootste bierbrouwers ter wereld – zich ook aansloot. Het bedrijf brouwde de afgelopen weken in Leuven het bier dat normaal gesproken in Oekraïne wordt gebrouwen: Chernigivske. Een populair pils in Oekraïne en afkomstig uit de stad Tsjernihiv in het noorden van het land, zo meldt de NOS.

In Nederland heeft zich vooralsnog één brouwerij bij de actie aangesloten: Brouwerij De Man uit Tilburg. "Een bevriende brouwerij uit Oekraïne vroeg ons via Instagram om mee te doen aan te actie. We hebben een chocolade stout gebrouwen van 10 procent. Het was redelijk snel uitverkocht. We hebben 720 euro opgehaald en zijn nu aan het kijken aan welk goed doel we dit gaan doneren. Hoe klein we ook zijn, we wilden toch ons steentje bijdragen" zo melden de brouwers.