Aardappels zijn misschien wel het product dat het meest met de Nederlandse keuken wordt geassocieerd. En we zitten midden in het seizoen van de aardappeloogst. Welke cijfers gaan schuil achter onze nationale keukenklassieker?
● De aardappel is een belangrijk agrarisch exportproduct. De Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO) berekende dat Nederland over de oogst van 2018 bijna 850.000 ton aardappels exporteerde. .
● De import viel daarbij volgens de NAO in het niet: ‘slechts’ zo’n 150.000 ton aardappelen werd door de industrie geïmporteerd.
● Dat betekent dus ook dat je aardappels gerust kunt eten als je minder foodmiles op het bord zoekt.
● De totale oogst in Nederland is trouwens astronomisch: 7 miljoen ton per jaar. Slechts de helft daarvan betreft consumptieaardappelen. Daarnaast worden ook pootaardappelen geoogst die bedoeld zijn voor de teelt en zetmeelaardappelen die alleen maar worden benut voor, inderdaad, het zetmeel.
● Volgens het Nederlands Instituut voor Afzetbevordering van Pootaardappelen verbouwen we op ongeveer 170.000 hectare grond aardappelen in Nederland. Consumptieaardappelen nemen vanzelfsprekend het belangrijkste deel in beslag: rond de 85.000 hectare.
● We zitten midden in het oogstseizoen van de Opperdoezer Ronde. Een specialiteit met een Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB). Deze exclusieve ronde aardappel mag alleen zo heten als hij werd verbouwd op de zavelgronden binnen een straal van 1 kilometer van de kerk van het Westfriese Opperdoes. Kenners roemen dit als een van de lekkerste aardappeltjes ter wereld.
● De aardappel lijkt heel Nederlands, maar komt natuurlijk oorspronkelijk uit Latijns-Amerika. De Spanjaarden en Portugezen namen de plant mee van hun ontdekkingsreizen. In Nederland werden de eerste aardappelen pas in de loop van de 18e eeuw verbouwd. De goedkope en voedzame aardappel was voedsel voor de armen.
● Daarnaast werd het veel gegeten aan boord van de Indiëvaarders. Door het hoge gehalte aan vitamine C voorkwam de consumptie van aardappelen scheurbuik.
● Aardappelen zitten een beetje in het verdomhoekje vanwege de snelle koolhydraten. Maar consumenten met angst voor suikerpieken en verhoogd risico op diabetes kunnen gewoon kiezen voor aardappelen met langzame koolhydraten. Het ras ‘Carisma’ bijvoorbeeld.
● De NOA weet ook nog te melden dat we in Nederland gemiddeld bijna 90 kilo aardappels per jaar eten. Daarmee is het de meest gegeten groente van het land. Het is wel minder dan vroeger. Voor de Tweede Wereldoorlog lag het gemiddelde nog op ongeveer 130 kilo per jaar. Het aanbod van nieuwe groentesoorten en de opkomst van pasta en rijst lijken de populariteit van de aardappel iets onder druk te zetten.