Nederland is dé toegangspoort van Europa voor exotische (voedsel)producten. Zelf proeven we ook graag graag smaken uit verre landen. Denk aan passievruchten die het hele jaar door in de schappen liggen en Italiaanse vleeswaren die gewoon bij de supermarkt verkrijgbaar zijn. Zelfs je dagelijkse kopje koffie komt ook zeker niet uit de polder.

Toch worden steeds meer traditionele importproducten nu ook gemaakt op eigen bodem. Food Inspiration zette een aantal Nederlandse producenten met exotische producten op een rij. 

coverbeeld: Kidneybonen van HAK geteeld op Nederlandse bodem

Plantaardige melk uit Twente

Bart en Tom Grobben zijn de eerste boeren die volledig Nederlandse sojamelk produceren. De broers die met hun ouders in een maatschap zitten, noemen zichzelf de pioniers van de Nedersoja. De familie Grobben maakt al generaties lang koemelk. De jongste lichting wilde het werk van hun voorouders graag voortzetten, maar op een duurzame manier. In 2016 besloten ze te starten met de teelt van sojabonen en het maken van plantaardige melk. Sinds november 2020 ligt hun sojadrink daadwerkelijk in de schappen. 

Het is een primeur op het gebied van plantaardige zuivelalternatieven. In Nederland wordt al sinds een aantal jaar geëxperimenteerd met de teelt van soja. Maar het gaat om extreem kleine hoeveelheden, vergeleken met de 8,3 ton de we jaarlijks importeren – grotendeels uit Zuid-Amerika. Bovendien werden Nederlandse sojabonen nog niet eerder gebruikt om in ons eigen land plantaardige zuivel mee te produceren.

Exotische bonen van Nederlandse bodem

De bekende bruine bonen en kapucijners zijn oer-Hollands en groeien goed op Nederlandse bodem. Wie liever een exotische boon eet, moest tot een aantal jaar geleden op zoek naar producten die verder van huis worden geteeld. Om hierin verandering te brengen, startte voedselproducent HAK een proef met de kweek van kidneybonen in Nederland. Van oudsher komen exotische bonen, zoals de kidneyboon, uit Noord-Amerika. Het belangrijkste teeltgebied van de boon bevindt zich in de Amerikaanse staat Minnesota. De bonen groeien daar goed vanwege het klimaat met warme zomers en koude winters. Het Nederlandse zeeklimaat zorgt voor weersomstandigheden die die de teelt van exotische bonen moeilijk maken. 

Inmiddels is het HAK gelukt de bonen in Nederland succesvol te laten groeien. In 2018 werden ze voor het eerst geteeld. Een kwart van HAK’s grote kidneybonen komt nu van Nederlandse bodem. De voedselproducent test op dit moment de teelt van andere soorten exotische peulvruchten, zoals kikkererwten en zwarte bonen in Zeeuws-Vlaanderen. 

Mozzarella uit Groningen

Nadat zijn vader besloot te stoppen met de melkveehouderij en de schuren leeg kwamen te staan, besloot Martijn Veenstra een samenwerking aan te gaan met de Italiaanse mozzarellamaker Pietro di Simone. Zo ontstond het idee voor het bedrijf Orobianco. Een gedeelte van de stal in Groningen is verbouwd tot kaasmakerij. Veenstra leerde van Di Simone de fijne kneepjes van het vak. Volgens de Italiaanse traditie is mozzarella op z'n lekkerst als de tijd van buffel tot mond maximaal drie dagen is. De supermarktvarianten zijn dus, volgens de Groningse en Italiaanse producenten, niet te vergelijken met de real deal. Echte mozzarella hoort volgens hen romig, sappig en een tikje zoet te zijn. Het productieproces van mozzarella is vergelijkbaar met dat van Goudse kaas. Inmiddels maakt Orobianco ook ricotta en scamorza van verse buffelmelk. De Groningse kaasmaker levert aan speciaalzaken en restaurants. 

Thee uit Brabant

Thee werd voor het eerst geïntroduceerd in Nederland in de 17e eeuw. De VOC verscheepte het naar ons land. De thee kwam uit Batavia, waar hij vanuit China werd heen gebracht. Later zijn door Nederlanders en Engelsen theeplantages aangelegd in hun kolonies. Nog steeds komt het grootste deel van de thee die we in Europa consumeren uit landen als Sri Lanka en India. 

Theeliefhebber, plantenkweker en -veredelaar Johan Jansen was tien jaar geleden op reis in China. Hij kwam terug met de droom om in Nederland zelf thee te telen. Na acht jaar experimenteren, testen en het kruisen van rassen, wist hij een theeplant te ontwikkelen die in het Europese klimaat kan groeien; de Camellia Sinensis. Met zijn bedrijf Tea By Me kweekt hij nu zijn eigen thee op plantages bij het Brabantse Zundert. Buiten het feit dat de thee lokaal is geteeld is het product schoon, duurzaam en vers. De theeplant levert zowel zwarte thee, groene thee, witte thee als oolong.

Lees hier een uitgebreid artikel over de Nederlandse thee.

Sojasaus uit Rotterdam

Thomas Uljee, oprichter van Tomasu Sojasaus, maakt als enige in Europa sojasaus op traditionele wijze. Uljee raakte in de ban van het idee om sojasausproducent te worden na het zien van een televisieprogramma over het onderwerp. Als bakker had hij geen enkele ervaring met de teelt van soja en het brouwproces. Na lange periodes van experimenteren is zijn saus een groot succes. Zo is Schilo van Coevorden van restaurant Taiko in het Conservatorium Hotel Amsterdam een fervent gebruiker van Tomasu. 

De sojasaus van Uljee wordt gebrouwen in Rotterdam van eigen sojabonen en tarwe, geteeld in de Hoeksche Waard. Deze basisbestanddelen vormen samen met bronwater en sel de Guérande uit Bretagne de ingrediënten van de sojasaus. De saus is gefermenteerd en gerijpt gedurende minimaal 24 maanden in 25 tot 50 jaar oude whiskyvaten. 

Twee jaar geleden sprak Food Inspiration met Uljee, bekijk de video hier.